พัฒน์ นวลจีน เขียน/ภาพ



ความชอบมีส่วนประกอบคือความพยายามและความพยายามทำให้การเข้าใกล้ถึงสิ่งที่ชอบเป็นไปได้มากขึ้นกว่าการที่ไม่พยายามทำอะไรเลยในขณะที่เวลากำลังผลาญทุกอย่างอย่างมูมมาม คนหาสาระไม่ได้ในชีวิตอย่างผมก็มีความชอบเหมือนกันและมันท้าทายผมด้วยตัวอักษรบนหน้าหนังสือหลายเล่ม

    ‘รงค์ วงษ์สวรรค์ เป็นหนึ่งในนักเขียนที่ผมชื่นชอบและรู้สึกเคารพในการใช้ชีวิตและการทำงานของท่าน ผมใช้สรรพนามว่าท่านหมายความว่าผมเคารพตามที่เขียนไว้อย่างนั้นจริงๆ ท่านเป็นคนที่ใช้ชีวิตอย่างละเอียดในการดื่มกินเป็นพิเศษ ความเข้าถึงธรรมชาติแต่ไม่ปฏิเสธเทคโนโลยี (ที่ดี) หรือความคิดที่เป็นตัวของตัวเองค่อนข้างสูง นั่นคือส่วนหนึ่งที่ผมรู้สึกได้ผ่านตัวอักษรและจากปากคนรู้จักของท่าน

       จะด้วยความชอบบวกความพยายามหรือจะด้วยความอะไรอีกก็ช่างมัน มันทำให้ผมเหวี่ยงตัวขึ้นรถไฟมาด้วยความกระหายที่จะได้ดื่มกลิ่นทูนอินบนดอยโป่งแยงและขณะที่ผมนั่งอ่านหนังสือ เสียงพูดสุดท้ายของ ‘รงค์ วงษ์สวรรค์ บทสัมภาษณ์โดย คุณวรพจน์ พันธุ์พงศ์ บนรถไฟสายเหนือขณะที่มันแล่นขึ้นเชียงใหม่ในคืนเปลี่ยวหากชายตามองไปนอกหน้าต่างของม้าเหล็กแต่ภายในตู้โดยสารนั้นเสียงพูดคุยระหว่างผมกับชายแปลกหน้าสองคนดังเซ็งแซ่ไปทั้งขบวนและบางทีเมื่อลมดับเสียงพูดของเราดังกว่าหวูดรถไฟในบางครั้ง

       ผมเป็นคนชอบเดินทางไม่ว่าจะด้วยวิธีใดตามแต่กำลังเงินในกระเป๋าและการคุยกับคนแปลกหน้าทำให้ผมรู้เรื่องราวที่บ้างครั้งไม่เคยรู้หรือบางครั้งอยากรู้จึงถาม ด้วยความที่เป็นคนแปลกหน้าการไว้ลายเป็นสิ่งสำคัญเขาเล่าในสิ่งที่คิดว่าตัวเองจะออกมาดูดีเสมอ การเหลื่อมล้ำยังไม่เข้าไปทำลายกำแพงของความเกรงใจ รอให้แอลกอฮอล์และควันยาสูบมันซึมเข้าไปในเส้นเลือดก่อนเถอะ ความมันในอารมณ์ดิบจะเริ่มเข้ามาในวงสนทนา จากความอ่อนโยนเริ่มแข็งกระด้างและนั่นมันทำให้เรา…ชายสามคนและต่างวัยสนิทสนมกันราวขวบปี ผมอายุน้อยที่สุดในวงสนทนามีชายแก่และชายฉกรรจ์ลูกของเขา ผมปล่อยให้เรื่องสนทนาเป็นไปตามที่เขาถนัดจะเล่าเพราะผมชอบนั่งผงกหัวตามเป็นผู้ฟังที่ดีเสียมากกว่าแต่ในบางครั้งผมก็เอ่ยปากหล่นคำถามให้ความสงสัย ผมพยายามสวมวิญญาณนักสัมภาษณ์ที่ดี ชายแก่ผู้เป็นพ่อถนัดเล่าเรื่องการคุมไซต์งานก่อสร้าง เขาสวมเสื้อยืดสีกรม กางเกงบูลยีนส์และเกือกบูทหนังสีน้ำตาลท่าทางและการพูดเขาเหมือนหัวหน้าคุมคนงานก่อสร้าง บางครั้งชอบพูดถึงการเรียนจบปริญญาสูงในลูกหลานของตนทางด้านวิศวกรรมหรือบางครั้งเล่าถึงการพี้ยาในเขตชายแดนภาคเหนือตอนขึ้นไปสร้างตึกแถวดอยแม่ฟ้าหลวงมีทั้งแบบชนิดออร์แกนิคและแบบชนิดสารเคมีสังเคราะห์ ผมนั่งฟังอย่างตั้งใจและออกความเห็นบ้าง…ก็ไอ้กัญชาดีดีมันหาสูบยากเหลือเกิน

       หลังจากผมและชายผู้รับเหมาเดินไปอมควันกันที่ทางเชื่อมระหว่างตู้ ที่นั่งเราก็มีชายหนุ่มฉกรรจ์เพิ่มขึ้นมาอีกคนเขาคือชายผู้เป็นลูกของชายผู้รับเหมา ผมเริ่มบทสนทนาด้วยการถามถึงพระเครื่องบนมือชายผู้นั้น หลังจากหล่นคำถามถึงว่าทำไมพระเครื่องราคาแพง เขาชักแม่น้ำทั้งห้าสายมาเล่าให้ฟังคงยังไม่พอสำหรับคำถาม คำตอบมันประดังประเดมาทั่วสารทิศและเราไปจบกันที่

       “คนมีชื่อในวงการกำของปลอมมันก็เป็นของแท้ คนโซข้างถนนเป็นไอ้กุ๊ยกำของแท้เขาก็ว่าเทียม ไอ้ฉิ_หาย”

        ผมผงกหัวตามแต่ในใจไม่มีความเห็นอะไร

       ผมชวนชายแก่พ่อของเขาคุยบ้างและเรื่องที่ผมอยากคุยจึงถูกจับยกขึ้นมา เนื่องจากเห็นอายุอานามของชายแก่ก็น่าจะทันกันกับเรื่องที่ผมอยากจะถาม เรื่องของชุมทางพลอยแดง!

      “ลุงเคยได้ยินเรื่องเหมืองพลอยแถวบ่อไร่…ตราดไหม”

       ผมถามและไม่คาดหวังคำตอบ

      “อืม…นี่ก็เคยไปขุดมา”

       งานเข้า!

       การสนทนาแบบออกรสจึงเกิดหลังคำตอบนั้น ชุมทางพลอยแดง หนังสือสารคดีของ ‘รงค์ วงษ์สวรรค์ ที่ผมเพิ่งอ่านหน้าสุดท้ายจบไปไม่กี่เดือน บ่อพลอยที่มันเป็นทั้งความรวยและหลุมฝังศพของใครหลายคนที่เข้าไปเสียงโชคและจากบ้านป่าที่ไม่ปรากฏบนแผนที่กลายเป็นอำเภอขนาดใหญ่ที่มีทุกอย่างเหมือนในบางกอก ความเจริญเดินทางมาหาเหมือนต้องการเอาใจเศรษฐีเงินหนักที่นั่น เรื่องเล่าจากปากของชายผู้รับเหมาไม่แตกต่างกันเท่าไหร่กับในหนังสือเล่มนั้น มีความตายที่ก้นหลุมพลอยและความร่ำรวยจากก้นหลุมพลอยเหมือนกัน

       ชายแก่ผู้รับเหมาเล่าตำนานพลอยแดงให้ฟังเรื่องหนึ่งถึงการหายตัวไปของชายบนหลังม้าเขาสวมหมวกคาวบอยนุ่งกางเกงยีนส์ปากคาบบุหรี่และพกปืน วันหนึ่งมีนักแสวงโชคพบพลอยเม็ดใหญ่ที่ไม่เคยเห็นที่ไหนมาก่อนในก้นหลุมและราคาของมันคงขายได้เรือนหมื่นไปจนถึงเรือนแสนนั่นหมายถึงความตายที่เปิดประตูรอรับเขาอยู่ด้วย ชายบนหลังม้าผู้นั้นเห็นประกายแดงสะท้อนจ้าเข้าในตา เขาคว้าปืนยิงเข้าใส่คนขุดพลอยเคราะห์ร้ายจนเลือดแดงชาด จากพลอยที่เปื้อนดินกลายมาเป็นพลอยที่เปื้อนเลือด! ชายบนหลังม้าหายตัวไปนับจากวันนั้นอย่างลึกลับในป่ารกทึบและไม่มีใครได้ยินข่าวคราวของเขาอีกเลย ต่อมาหลายปีแว่วข่าวว่าพลอยแดงเม็ดใหญ่นั้นไปอยู่ในมือของราชวงศ์สูงศักดิ์ในยุโรปและเขาว่ากันว่ามันเป็นพลอยเม็ดใหญ่ที่มีชื่อเสียงมาจากสยามประเทศ

       บางเรื่องเราไม่ต้องรู้ว่ามันคือความจริงเพราะเรื่องเล่ามักกลายเป็นตำนานที่ผ่านการปรุงแต่งเสมอและอย่างลึกลับ

       ถัดจากความป่าเถื่อนของพลอยแดง รถไฟแหวกกลางคืนเหมือนว่ายน้ำทวนสายเสียงลมและล้อบดรางดังอื้ออึง เสียงมันฟังรำคาญหูแต่สุดท้ายเราปรับตัวให้คุ้นเคยกับมัน การมาถึงของวันใหม่ในเวลาเที่ยงคืนมันปลุกความง่วงมากดม่านตาของผมให้คล้อยต่ำลง แต่ชายสองคนพ่อลูกยังพูดเหมือนต่อยหอย เมื่อไหร่ดอกพิกุลจะร่วงออกจากปากเขาเสียที ผมอยากหลับให้ร่างกายได้พักผ่อนบ้าง

       การจัดท่านอนบนรถไฟถือเป็นเรื่องยุ่งยากอันดับต้นๆ ของการนั่งรถไฟ ผมวางขาพาดยาวไปที่เก้าอี้อีกฝั่งและต้องคอยดึงขากลับตอนผู้โดยสารคนอื่นต้องใช้ทางเดิน หลับไม่ทันเต็มตื่น รถไฟก็เข้าเทียบชานชาลาเชียงใหม่

       เวลาตีสี่รถไฟไทยทำเวลาได้ดีทีเดียวตั้งแต่เคยใช้บริการรถไฟไทยมา เป็นเช้ามืดที่อากาศเย็นสบาย คนขับรถแดงเรียกร้องผู้โดยสารเสียงเซ็งแซ่ เวลาเช้ามืดแบบนี้รถแดงไปกาดหลวงแพงกว่าเวลาสว่างถึงสิบบาท ผมไม่ทราบสาเหตุและปล่อยให้เป็นอย่างนั้นต่อไปและอย่างยิ่งเราควรยอมจ่ายให้สำหรับความมานะในการตื่นเช้าของเขาเพื่อมาทำหน้าที่ให้บริการ พวกเขาทำให้สถานีรถไฟดูครื้นเครง

       และชั่วบุหรี่หนึ่งมวน นทัยหล่อนมารับผมออกจากสถานีรถไฟไปที่พักในโรงแรมแห่งหนึ่งย่านนิมมานเหมินทร์