คุณ # ๒ อธิบายได้ ชัดเจนดีนะครับ
ผมก็เลย จะขออนุญาตเสริม สักหน่อย

เอาทีละข้อความเลย

สุดแต่ดวงจิตพิศวาท
ก็นับเป็นวงศ์ญาติกันได้

กลอนสำนวนนี้
มาจาก พระราชนิพนธ์ อิเหนา
ตอน ศึกกะหมังกุหนิง

สังคามาระตา
น้องชาย ภรรยาแรก ของอิเหนา
มาช่วยรบศึก

ถูก วิหยาสะกำ ข้าศึก
ถากถางในสนามรบว่า
ใครต่อใครที่เขามารบอยู่นี้
ก็ล้วนเป็นญาติวงศ์เทวัญผู้สูงศักดิ์ กันทั้งนั้น
แล้วเจ้าเป็นใคร
เป็นเพียงลูกชายของเจ้าเมืองรองต่ำศักดิ์ เท่านั้น

สังคามาระตา จึงตอบดังกล่าว

สุดแต่ดวงจิตพิศวาท
ก็นับเป็นวงศ์ญาติกันได้

คุณหญิงแสร์ จึงยกข้อความนี้มา
เพื่อให้แม่มณี คลายใจ
ว่า ถ้ารักกันแล้ว
แม้มิใช่ญาติ ก็เสมือนญาติ

ต่อไป

ถ้าต้องรับว่าเป็นญาติ
นับเนื่องจากฝั่งขะโน้น
ก็ต้องให้เป็นน้อง
ก่อนจะยาวความ

เพราะไม่สามารถเป็นอื่นไปได้
จึงให้นับเป็นพี่เป็นน้องกันเสีย
ก่อนจะมีเสียงร่ำลือ นินทา

อีกในตอนท้าย

รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ

นี้เป็นคำพังเพยไทยโบราณ
ซึ่งผูกข้อความอย่างแยบยล และชวนสงสัย

ในกรณีนี้
น่าจะหมายความถึง

ถ้าคุณหลวง รักจะให้แม่มณีอยู่บ้านนี้นาน ๆ
ก็คงต้อง บั่น
หรือยอมที่จะอดหัวอกหัวใจไว้
จนกว่าจะถึง กาลเวลาที่เหมาะสม

ส่วน รักสั้นให้ต่อ นั้น
คงเป็นเพียงสร้อยความ ว่า
หากคิดจะให้แม่มณี อยู่ที่นี่
ก็อย่าได้ต่อข้อความ
ให้อื้อฉาวแพร่งพรายไป

ประมาณนั้น
กระมังครับ.