ขออนุญาตยกประวัติศาสตร์มาตอบในเรื่องนี้นะครับ
แบบเย็นๆ สบายใจกัน

จขกท.บอกว่า

ด้วยบทเพลงที่ไพเราะ
ภาษาคัมภีร์ที่สื่อความหมายได้ง่ายกว่าศาสนาอื่นๆ ความอบอุ่นในโบสถ์
และความเรียบง่ายจากพิธีรีตรอง แต่คงไว้ซึ่งความเรียบร้อย
การเข้าถึงพระเจ้าได้ทุกแห่งหน และคำพยานมากมาย
แต่คนไทยก็ยังปฏิเสธพระเจ้า หรือ ไม่ได้รับเชื่อ ไม่ได้ทิ้งความเชื่อเดิมๆ


คำตอบที่ชัดเจน แบบโลกไม่สวย มีแต่ความจริงล้วนๆ
ต้องย้อนประวัติศาสตร์ไป เมื่อตอนที่ศาสนาคริสต์เข้ามาเผยแผ่ศาสนาในสยามใหม่ๆ
ฟอลคอน อัญเชิญพระราชสาส์นของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14
เพื่อชักชวนพระนารายณ์เข้ารีต สมเด็จพระนารายณ์ตรัสตอบอมตะวาจาไว้ว่า

"การที่พระเจ้าสร้างมนุษย์ให้มีความแตกต่างหลากหลายทั้งทางเชื้อชาติ เผ่าพันธุ์ และศาสนานั้น
นั่นย่อมแสดงว่าพระองค์ไม่ต้องการให้โลกมีเพียงศาสนาเดียว!"

แต่นั้นมา การเผยแผ่คริสต์ศาสนาในสยามในอดีตและในประไทยไทยในปัจจุบัน
ไม่ค่อยจะได้ผล  แม้ไม่มีการกีดกัน แต่ประชาชนสยามก็ยังไม่สมัครใจจะเปลี่ยนศาสนาอยู่นั่นเอง  
บาทหลวงตาร์ชาร์ดถึงกับบันทึกยอมรับความล้มเหลวในการเผยแผ่อย่างตรงๆว่า

" ความจริงนั้นก็มิได้รับความร่วมมือจากประชาชนพลเมืองมากมายนักดอก    
เพราะว่าคนสยามนั้นยังมิได้เข้ารีตคริสตัง    
มีแต่ชาวฝรั่งเศสกับชาวปอร์ตุเกสที่อยู่ในเมืองละโว้เพียงไม่กี่คนเท่านั้น"

ทั้งนี้เพราะวัตรปฏิบัติของพระภิกษุสงฆ์ในพระพุทธศาสนา
ที่จขกท.บอกว่า

ในขณะที่งานแพร่ธรรมของพุทธศาสนา
เน้นแต่การซื้อขายวัตถุมงคล บูชารูปเคารพ งมงายในสิ่งต่างๆ แบบไร้ปัญญาและหลักธรรม
มีส่วนน้อยมาก เมื่อเทียบกับพุทธทั้งหมด ที่จะเข้าถึงการเจริญสมถะที่แท้จริง และน้อยกว่านั้นคือ ที่จะเข้าถึงการเจริญวิปัสสนาที่แท้จริง

.......ที่จริงก็แค่ยกมือไหว้แสดงความเคารพ อีกขั้นก็ใส่บาตรทำบุญ มาตันแค่จุดนี้จริงๆ


แต่ความจริง ส่วนใหญ่ของชาวพุทธ
โดยเฉพาะพระภิกษุ ที่ยังคงมีจริยาวัตรที่งดงาม ยังมีอยู่
ในอดีต ดังบันทึกของบาทหลวงฟอร์บัง (น.24-56) ที่ว่า

"จรรยาวัตรของพระภิกษุสงฆ์" ซึ่งอาจจำแนกได้เป็น สองหัวข้อดังนี้

1. จรรยาวัตรเกี่ยวกับการบริโภค กล่าวคือ "ไม่เสพสุราเมรัยฉันแต่ของที่คนใจบุญถวายไปวัน ๆ ของที่ได้มากเกินกว่าความจำเป็น ก็มอบให้คนจนไม่เก็บไว้สำหรับวันรุ่งขึ้นเลย" และสำหรับอาการที่ภิกขาจารก็สำรวม "เพียงแต่ถือบาตรไปยืนนิ่งๆ " (ฟอร์บัง, 2513:24 5-6) ยิ่งกว่านั้นยัง "ทรมานอดอาหาร" อีกด้วย

2. จรรยาวัตรเกี่ยวกับการสังคม คือพระภิกษุไม่คลุกคลีด้วยหมู่คณะ ไม่ข้องในอิสตรี จริงเป็นผู้ "สงบกามารมณ์" ทั้งยังคำนึงถึงที่อันควรโคจรด้วย จึงไม่ปรากฏว่าพระภิกษุเดินท่องเที่ยวไปไหน จะเห็นก็แต่เวลาออกบิณฑบาตทั้งฟอร์บังและบาทหลวงตาชาร์ดเอง ยอมรับว่า
ความเคร่งครัดน่าเลื่อมใส่ยิ่งกว่า ผู้ที่ถือว่าเคร่งในคริสตศาสนาเสียอีก " พระภิกษุสงฆ์เป็นตัวอย่างที่ดีอยู่แล้ว สังเกตดูภายนอกก็เห็นจะประพฤติดีกว่าผู้ที่มีศรัทธาแก่กล้าของเรามาก (ฟอร์บัง, 2513:24 )

หรืออีกบันทึกหนึ่ง คือบันทึกของบาทหลงตาชาร์ดเมื่อคราวเรือแตกที่จันทบุรี
ได้ไปอาศัยค้างคืนอยู่ที่วัดแห่งหนึ่ง ได้เห็พระภิกษุ 3 รูปเข้าไปสวดมนต์ทำวัตรเช้าเข้าโบสถ์
ใจหนึ่งก็มีอคติรังเกียจว่าเป็นเรื่องนอกศาสนาของตน อีกใจหนึ่งกลับรู้สึกประทับใจ

"ข้าพเจ้ายอมรับสารภาพว่า ตัวอย่างของบุคคลที่น่าสงสารเหล่านี้ ก่อให้เกิดความประทับใจเสียยิ่งกว่าธรรมเทศนาและหนังสือธรรมะใด ๆ ซึ่งเราต้องใช้ความอ่อนน้อมในการประพฤติปฏิบัติต่อพระพักตร์พระผู้เป็นเจ้าประเสริฐ ไม่ว่าเราจะอยู่ต่อหน้าพระพักตร์พระองค์ในโบสถ์หรือกล่าวขวัญถึงพระองค์ในขณะสวดอ้อนวอนอยู่ก็ตาม เราได้เห็นชาวยุโรปน้อยคนนักที่แสดงอาการสงบเสงี่ยมถึงขนาดนี้และอยู่ในอิริยาบถเดียวเป็นเวลาช้านานในการสวดมนต์"ตาชาร์ด เล่ม 2 , 2519:93-4)

ท่านอัครราชทูตลาลูแบร์ ก็เขียนบันทึกเล่านิสัยคนไทย ว่า

"ชาวสยามผู้ใดมั่งมีพอแล้วก็ไม่เว้นที่จะสร้างพระอุโบสถและฝังทรัพย์สมบัติอันมีค่าบรรดาที่เหลือใช้เหลือสอยไว้" (ลาบูแบร์ เล่ม 1,2510:553) ความจริงคนไทยก็มิใช่คนร่ำรวยเท่าใดนัก เพราะทำกสิกรรม และถึงจะค้าขายก็พอประมาณ แต่ไม่ว่าจะมีเงินทองของมีค่าอย่างไรขึ้น ก็ภูมิใจอุทิศถวายต่อพระพุทธศาสนาเท่านั้น เรียกว่า เห็นพระพุทธศาสนาเป็นที่พึ่งระลึกอย่างเดียว ไม่ได้สุรุ่ยสุร่ายจ่ายแจกไปในเรื่องไร้สาระ

บาทหลวงตาชาร์ด อดแสดงความทึ่งไม่ได้ เมื่อได้เห็นพระพุทธรูปทองคำที่มีราคาสูงยิ่ง
" เราไม่เข้าใจเลยว่าประชาชนพลเมืองที่ค่อนข้างยากจนเหล่านี้ไปได้ทองคำมาจากไหนมากมายถึงขนาดนี้ และก็ไม่สามารถหักห้ามมิให้รู้สึกประทับใจได้เลยเมื่อได้เห็นพระพุทธรูป ซึ่งเพียงองค์เดียวเท่านั้นก็มีมูลค่ากว่าตู้ศักดิ์สิทธิ์ ( Tabernacie ) ทุกแห่งในโบสถ์ฝรั่งทั้งหลายของทวีบยุโรปรวมกัน พระพุทธรูปล้วนเป็นทองคำและประดับอัญมณี" (ตาชาร์ด เล่ม 1, 2517:61)

ฟอร์บังตั้งข้อสังเกตว่า " คนไทยเป็นคนว่านอนสอนง่ายเพราะฉะนั้นจะสั่งให้ทำอะไรก็ทำตามความต้องการ" ยกตัวอย่างเช่นว่า เมื่อ บาทหลวงมาแสดงธรรมคนไทยก็ไม่ขัด และดูจะให้ความสนใจดีโดยตลอด " เมื่อผู้สั่งสอนศาสนาเราแสดงคริสต์ธรรม คนไทยซึ่งเป็นคนว่านอนสอนง่ายนั่งฟังธรรมปริยายนั้นเหมือนฟังคนเล่านิทานให้เด็กฟัง ความพอใจฟังของเขานั้นไม่ว่าจะสอนศาสนาใดก็ชอบฟังเท่านั้น" นิสัยโอนอ่อนผ่อนปรนทำนองนี้ ยังมีปรากฏในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น กาลลัวซ์ เมื่อเขียนถึงคนไทยช่วงที่บาทหลวง ปาลเลอกัวส์ มาเผยแพร่ศาสนา ก็ตั้งข้อสังเกตไว้เช่นกันว่า คนไทยนั้น " ไม่รังเกียจต่อการปฏิบัติในศาสนาของชาติต่างด้าว แต่ก็มีศรัทธาในศาสนา ประจำชาติของตนอยู่เหนือสิ่งอื่นใด"


สรุป
ผมว่า เมื่อศึกษาประวัติศาสตร์แล้ว
ย่อมพบเห็นคำตอบที่ยังไม่ชัดในปัจจุบัน ชัดขึ้น
แม้ปัจจุบันนี้ พฤติกรรมบางอย่างอาจจะเปลี่ยนไปบ้างตามสถานการณ์
แต่หัวใจและข้อเท็จจริง ยังคงมีอยู่ในร่องรอยของอดีตนั่นเอง

มีพระภิกษุรูปหนึ่ง ตอบบาทหลวงคนหนึ่งที่มาเผยแผ่ศาสนา
ท่านตอบไว้สั้นๆ แต่ลึกและกินใจว่า

" เมื่ออาตมภาพเห็นว่าศาสนาของท่านเป็นศาสนาที่ดี    
เหตุไรท่านจึงไม่เห็นว่าพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่ดีบ้างเล่า"


ความจริงคำตอบนี้ น่าจะเป็นคำตอบที่คลาสสิค
และประกอบด้วยเมตตาธรรมต่อกันของทุกศาสนา
แต่ทำไม กลับยังมีเรื่องยกตนข่มท่าน
อวดดีอวดเก่งอยู่เฉพาะศาสนาตน ฝ่ายเดียว...