หลายท่านที่ใช้รถยนต์ยุโรปหรือวิทยุติดรถยนต์ที่มีระบบ RDS (Radio Data System) ซึ่งสามารถแสดงชื่อสถานีได้ คงจะเริ่มประสบปัญหาวิทยุเปลี่ยนสถานีได้เอง ซึ่งจะเกิดเฉพาะกับกลุ่มสถานีที่มีสามารถแสดงชื่อสถานีได้ วิทยุบางรุ่นสามารถเลือกปิดระบบ AF (Alternate Frequency) ของ RDS ได้ ปัญหาก็จะหมดไป แต่บางรุ่นจะไม่สามารถปิดได้ ก็ต้องเลิกฟังสถานีที่มีปัญหาเหล่านั้นไปเลย

ปัญหาดังกล่าวเกิดจากทางสถานีวิทยุต่างๆเริ่มส่งข้อมูลเสริมมากับคลื่น FM ด้วยระบบคลื่นพาห์ย่อย RDS ซึ่งสามารถใช้แสดงชื่อสถานี ชื่อเพลง นักร้อง เวลามาตรฐานหรือข่าวสารจราจรได้ แต่บริษัทผู้ติดตั้งระบบ RDS encoder อาจไม่เข้าใจการทำงานของระบบดีพอ จึงไม่ได้แก้ไขค่า PI (Program Identification) ที่แต่ละสถานีส่งออกมาให้แตกต่างกัน (เข้าใจว่าคงใช้ค่า default เหมือนๆกันทุกสถานี) ระบบ RDS มี feature ให้เครื่องรับสามารถเปลี่ยนไปรับความถี่อื่นที่แรงกว่าซึ่งส่ง program (รายการ) เดียวกันโดยอัตโนมัติ ซึ่งสถานีเหล่านั้นจะมีค่า PI เดียวกัน (หรืออยู่ในลิสต์รายชื่อกลุ่มเดียวกัน) เรียกว่า AF (Alternate Frequency) ทำให้เราสามารถขับรถฟังรายการเดิมต่อเนื่องไปได้โดยไม่สะดุด (เช่น ขับรถข้ามเมือง ขับอ้อมเขาซึ่งบังคลื่นสถานีเดิม หรือระหว่างเข้าอุโมงค์ เป็นต้น) ดังนั้นจะเห็นว่าการเปลี่ยนคลื่นจะเกิดขึ้นกับสถานีเป็นกลุ่มๆ (ซึ่งน่าจะติดตั้ง RDS encoder โดยบริษัทเดียวกัน) และจะเกิดการเปลี่ยนสถานีไปมาตามตำแหน่งที่อยู่ของรถเทียบกับสถานีเหล่านั้น แต่ละคนจึงเจอปํญหาไม่ซ้ำกัน เพราะอยู่กันคนละตำแหน่งและกำลังรับฟังคนละสถานี

เนื่องจากในขณะนี้ไม่มีหน่วยงานใดเป็นผู้กำหนดหมายเลข PI ซึ่งมีความยาว 16 บิตให้แต่ละสถานีมีค่าแตกต่างกัน ในอเมริกาใช้สูตรคำนวณ (hash function) หาค่า PI จากชื่อ call sign ของสถานี โอกาสซ้ำกันจะต่ำมาก หรือ กสทช.น่าจะเข้ามาดูแลกำหนดหมายเลข PI ให้ไม่ซ้ำกัน แต่สำหรับเฉพาะหน้านี้ ผู้รับผิดชอบ RDS encoder ของแต่ละสถานีควรจะ random หมายเลข PI ให้แต่ละสถานีแตกต่างกันใช้งานไปก่อน เพราะเชื่อว่ามีผู้ฟังวิทยุในรถยนต์ที่เดือดร้อนจากปัญหานี้จำนวนไม่น้อย

สุวิทย์ นาคพีระยุทธ