เรื่อง Framerate ในการออกอากาศโทรทัศน์นั้น มันขึ้นอยู่กับความถี่ของไฟในประเทศนั้นๆครับ

ทีวีทั่วโลกในสมัยทีวีอนาล๊อก ตั้งแต่ยุคขาวดำ จนมาเป็นมาตรฐานปัจจุบันในการออกอากาศและจัดเก็บสื่อวิดีโอทั้งหมด

ประเทศไหนใช้ไฟ 50Hz ภาพก็จะได้แบบ 25p, 50i ตามกระแฟไฟฟ้าในประเทศนั้นๆ (ความถี่ภาพ 50ครั้งต่อวินาที)
ประเทศไหนใช้ไฟ 60Hz ภาพก็จะได้แบบ 30p, 60i ตามกระแฟไฟฟ้าในประเทศนั้นๆ (ความถี่ภาพ 60ครั้งต่อวินาที)

* ประเทศญี่ปุ่น เป็นประเทศเดียวในโลกที่ใช้ไฟ 2ความถี่ (ช่วงเหนือ 50Hz, ช่วงใต้ 60Hz เส้นแบ่งอยู่แถวซิชุโอกะ) แต่ว่าการออกอากาศทีวีและการจัดเก็บวิดีโอเลือกใช้ตามไฟ 60Hz (ทีวีที่ขายในญี่ปุ่นทุกรุ่นจะมีตัวแปลงไฟ2ความถี่ ตัวแปลงจะอยู่นอกหรือในเครื่องก็แล้วแต่รุ่น) ถ้าสังเกตวิดีโอที่ถ่ายในญี่ปุ่นแถวตั้งแต่โตเกียวและเหนือขึ้นไป ถ้าถ่ายพวกหลอดไฟตามที่ต่างๆ หลอดไฟจะกระพริบๆ เพราะไฟเป็น 50Hz แต่กล้องเป็น 60Hz ความถี่ไฟมันไม่สัมพันธ์กับกล้องก็เลยกระพริบ (แต่ถ้าเป็นในสตูดีโอทีวีหรือพวกตามตึกต่างๆจะมีการแปลงความถี่ไฟขึ้น ทำให้ออกกล้องแล้วไฟไม่กระพริบ) มีที่เดียวในโลกจริงๆ *

* P คือ เฟรมเต็ม, i คือ หั่นเฟรมครึ่งนึงจากเฟรมเต็ม ภาพจะลื่นขึ้นกว่าเฟรมเต็มเท่าตัว แต่ถ้าภาพเคลื่อนไหวความละเอียดจะโดนหารครึ่ง โดยทั้ง2แบบ กินพื้นที่จัดเก็บเท่ากัน *

มาต่อกัน แม้จะเป็นยุคทีวีดิจิตอล มาเป็นไฟล์คอมพิวเตอร์แล้ว แต่ว่าเพื่อมาตรฐานเดียวกัน และการทำกระบวนการอื่นๆให้ง่ายโดยที่ไม่ต้องทำมาตรฐานใหม่ ความถี่หรือ FPS ของภาพก็เลยใช้ตามความถี่ไฟหรือทีวีอนาล๊อกในประเทศตัวเองไปเลย อย่างไทยใช้ไฟ 50Hz ก็ใช้ภาพแบบ 25p, 50i (ถ้าทำข้ามมาตรฐานก็ทำได้ แต่กระบวนการทั้งหมดจะเปลี่ยนไปเลย แค่กล้องถ่ายรายการโทรทัศน์ยังต้องซื้อแยกเลยนะครับว่าจะเอาของประเทศแบบ 50Hz หรือ 60Hz การบันทึกเทป, การตัดต่อจะเปลี่ยนไปหมด ซึ่งเป็นเรื่องใหญ่มาก ในโลกนี้ ความถี่/FPSของทีวีเลยไม่ทำข้ามมาตรฐานกันครับ)

1วินาที ความยาวรายการหรือวิดีโอได้เท่ากันครับ แต่ความลื่นต่างกันเล็กน้อย เนื่องจากการแยกเฟรมที่มีไม่เท่ากัน จากที่ผมได้ดูทีวีทั้งแบบ 50i (ThaiPBS HD) และ 60i (ทีวีเกาหลีญี่ปุ่น) ถ้าภาพเคลื่อนไหวช้าๆ (25p, 30p หรือ 50i, 60i แบบเคลื่อนไหวน้อย) แทบไม่เห็นความต่างกันครับ ถ้าภาพเคลื่อนไหวเร็วๆ จะเห็นความต่างครับ แต่ไม่รำคาญ รับได้ครับ

แต่ถ้าเอา 60i มา Down เป็น 50i (เช่น ซีรี่ส์ญี่ปุ่นของ ThaiPBS ที่กำลังออกอากาศตอนนี้เลย) ความลื่นต่างกับ 60i อยู่แล้ว โดยภาพจะช้ากว่าต้นฉบับแบบ 60i มาลื่นแบบ 50i ตามมาตรฐานทีวีในไทย แถมภาพจะดูเบลอกว่าเล็กน้อยด้วย (เล็กน้อยจริงๆ ถ้าไม่เพ่งก็ไม่เห็นหรอกครับ ที่เป็นน่าจะเพราะ Down สดเลย ไม่ได้ทำการตัดต่อปรับเฟรมใหม่) แต่ถ้าเอาไฟล์ 60i มาเปิดบนจอแบบ 50i ไม่แปลง เปิดตรงๆ (เช่น เปิดไฟล์ 60i บนจอที่ตั้งค่าภาพเป็น 50i) ภาพจะมีกระตุกนิดๆครับ แต่เอา 50i ไปเปิดบนจอ 60i ไม่มีปัญหาครับ ผมไม่เห็นความต่างจากเดิมเลย

* สำหรับประเทศที่ใช้ 60Hz (30p, 60i) ทีวีสามารถ Down มาเป็น 24p ตรงๆได้เลย เช่น ซีรี่ส์อเมริกา, ซีรี่ส์เกาหลี ที่ต้นฉบับเป็น 24p ภาพก็ได้แบบ 24p เลย (ไม่หั่นเฟรม ภาพได้แบบ 1080p เต็มๆ แม้ออกอากาศแบบ 1080i เนื่องจากไม่ต้องแบ่งเฟรมเป็น i ทำตามหลัก 3:2 Pulldown)
แต่สำหรับประเทศที่ใช้ 50Hz (25p, 50i) ภาพต้องเร่งขึ้น 1เฟรม (ออกอากาศ 25p) แต่ดูแล้ว ไม่เห็นความต่างจาก 24p เลยครับ *

เพิ่มเติม สำหรับซีรี่ส์เกาหลีที่ออกอากาศแบบ 24p นั้น หลายๆเรื่องจะมีการถ่ายทำโดยใช้กล้องถ่ายแบบ 60p แล้วตัดต่อภาพ Down มาเป็น 24p เพื่อออกอากาศ (ถ้ามา 60i ภาพจะลื่น สื่ออารมณ์ไม่ค่อยเหมือนภาพยนตร์ แถมเคลื่อนไหวเร็วๆภาพเบลออีก) เพื่อที่ภาพแบบ 24p จะ Smooth ดูไม่กระตุก เนียนตาบนทีวี (ซีรี่ส์เกาหลีเดี๋ยวนี้ใช้กล้องถ่ายภาพยนตร์แล้วนะครับ มีการเล่น Slow Motion ด้วย ลื่นเหมือนกล้องถ่ายกีฬา บางเรื่องก็กล้อง 4K ของ Cinealta, ARRI กันเลย) ถ้าไปลองหาตามเว็บบิทโหลดซีรี่ส์ ทางคนที่อัพไฟล์บางคนจะแปลงมาเป็น 24p เพราะภาพที่ใช้ออกอากาศมันมาแบบนั้นจริงๆ (นี่คือข้อดีของ Interlaced ที่ยัดเฟรมเรตแบบ Progressive [24p,30p] แท้ๆได้ โดยที่สลับกับภาพแบบ 60i ได้ด้วย หลายๆประเทศที่ออกอากาศช่อง HD เลยเลือกใช้ Interlaced มากกว่า [1080i]) หรืออีกหลายๆเรื่องก็ใช้ถ่ายแบบ 24p แท้ แล้วไปเร่งเป็น 30p เพื่อออกอากาศแบบไม่เอาเฟรมเพิ่ม ภาพที่ได้ก็จะออกเบลอๆหน่อยตอนเคลื่อนไหว แต่ถือว่าเป็นเทคนิคภาพอีกแบบนึง ที่สวยมากไม่แพ้กัน
ซึ่งการทำแบบนี้ของทางเกาหลี ไม่มีผลต่อเวลารายการ เพราะมาเป็นไฟล์คอมพิวเตอร์กันหมดแล้ว



ถ้าให้ผมสรุปแล้ว ไม่เสียดายครับที่บ้านเราเป็น 50i ผมรับได้นะเมื่อเทียบกับ 60i ภาพก็ยังลื่นดีอยู่ไม่ขัดตา แต่คนที่ดู HDTV 60i บ่อยๆแบบผม แล้วมาดู HDTV 50i มันจะแปลกๆหน่อยว่า "ทำไมภาพมันลื่นไม่เท่าฟร้า" แต่เอาเข้าจริงต่างกันน้อยครับ ดูอย่างมีความสุขดีกว่า