คุณ  กร๊องง  สงสัยได้อย่างมี logic ครับ   ผมเคยตอบเรื่องนี้ไว้แล้ว  ตัดบางส่วนมากให้อ่านอีกที

วัตถุดิบพลังงานแก๊สและน้ำมัน   ซึ่งถือเป็นกลไกอำนาจทางการเมืองสำคัญที่สุดเรื่องหนึ่งระหว่าง ยุโรป กับ รัสเซีย   โดยที่ปรากฏในข้อเท็จจริงที่ว่า   ยุโรปเป็นทวีปที่ต้องพึ่งพาพลังงานทั้ง 2 ชนิดจากรัสเซียเป็นหลัก    จนทำให้มองได้เสมือนหนึ่งว่า   รัสเซียมีอำนาจเหนือยุโรปเสมือนหนึ่งลูกไก่ในกำมือ   จะบีบก็ตายจะคลายก็รอด    ซึ่งในความเป็นจริงไม่ได้เป็นเช่นนั้นครับ

เรื่องนี้จะซับซ้อนเป็นอย่างมากเนื่องจากเกี่ยวข้องทั้งด้านภูมิศาสตร์ที่ระบบท่อขนส่งพลังงานวางผ่านประเทศต่างๆ   ซึ่งจะตามมาด้วยความสัมพันธ์ทางการเมือง   เศรษฐกิจ   และเทคโนโลยี่ระบบขนส่ง  ฯลฯ    ผมจึงจะพยายามย่อสาระที่เกี่ยวข้องลงมาสรุปให้กระชับที่สุดเพื่อให้เห็นภาพรวมโดยสังเขป

รัสเซียเป็นประเทศหนึ่งที่ร่ำรวยพลังงานที่สุดในโลกนอกเหนือจากอเมริกา    ในโลกปัจจุบันที่พลังงานแก๊สและน้ำมันสำคัญที่สุดนั้นจึงทำให้มีความเข้าใจในเบื้องแรกกันทันทีว่า   ประเทศที่ร่ำรวยพลังงานจะมีอำนาจในทางการเมืองเหนือประเทศอื่นๆ    ในแง่ของพลังงานน้ำมันนั้นเนื่องจากรัสเซียไม่ใช่เป็นประเทศเดียวที่มีทรัพยากรธรรมชาตินี้    ฉะนั้นถึงแม้ว่าจะยุโรปจะสั่งซื้อน้ำมันจากรัสเซียเป็นจำนวนมากแต่ก็จะไม่มีปัญหาหากรัสเซียจะส่งน้ำมันให้ไม่ได้ในวันใดวันหนึ่ง   เนื่องจากผู้ผลิตน้ำมันขายในโลกมีมากมาย    และเพราะการจัดส่งน้ำมันไม่ได้จำเป็นต้องส่งผ่านระบบท่อแต่ส่งโดยเรือบรรทุกสินค้า    ปัญหาการขาดแคลนน้ำมันของยุโรปจึงตัดไปได้

ที่เป็นหัวข้อถกเถียงกันจริงๆ คือ  พลังงานแก๊สธรรมชาติ    ซึ่งประเทศกลุ่ม อียู  นำเข้าจากรัสเซีย 42%  และจากประเทศ CIS 1%  และแหล่งอื่นๆ อีก 57%   โดยประเทศใหญ่ๆ ที่มีปริมาณนำเข้ามากที่สุดคือ

1) เยอรมนี   นำเข้าจากรัสเซีย   38.5%  ประเทศอื่นๆ   61.5%
2) อิตาลี                             30%  และ  70%
3) ฝรั่งเศส                           15%  และ  85%
4) สเปญ                               0     ประเทศอื่นๆ 100%
5) เบลเยี่ยม                           4%  และ  96%

ที่เหลืออีก 22  ประเทศจะมีปริมาณนำเข้าแค่ตัวเลข 1 หลัก   แต่โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศยุโรปตะวันออกที่เป็น Easter Bloc เก่านั้นถึงแม้จะนำเข้ามาใช้ปริมาณน้อย   แต่นำเข้า 100% จากรัสเซีย  เช่น  ลัตเวีย  ลิธัวเนีย  บุลกาเรีย  ฯลฯ

ฉะนั้นยุโรปจึงถือว่าเป็นลูกค้าที่ใหญ่ที่สุดของรัสเซีย   คือราว 90% ของสินค้าส่งออกพลังงานทั้งหมด    และนี่ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่สำคัญยิ่งที่ไม่ใช่แต่ยุโรปเท่านั้นที่จะต้องพึ่งพาการจัดส่งพลังงานจากรัสเซีย     แต่ขณะเดียวกันรัสเซียเองก็พึ่งพาตลาดยุโรปเป็นสำคัญที่สุดเพราะเป็นแหล่งรายได้สำคัญที่สุดของประเทศ   และเนื่องจาการขนส่งแก๊สต้องอาศัยระบบท่อขนส่งซึ่งรัสเซียร่วมลงทุนกับประเทศอื่นๆ  สร้างเครือข่ายไว้ทั่วยุโรป    การที่รัสเซียจะไปขายแก๊สให้ จีน หรือ ญี่ปุ่นก็สามารถทำได้    แต่ยังต้องใช้เวลาอีกกว่า 10  ปีที่จะลงทุนสร้างระบบท่อส่งขึ้นมาได้

และการที่รัสเซียต้องพี่งพาประเทศอื่นๆ ในการวางท่อแก๊ส   จึงจะเห็นว่ารัสเซียเองก็ไม่สามารถที่จะควบคุมระบบส่งแก๊สได้เบ็ดเสร็จในตัวเอง   จะเห็นได้เมื่อรัสเซียมีปัญหาขัดแย้งกับเบลารุส   และ ยูเครน   รัสเซียปิดท่อแก๊สได้อย่างมากแค่ 2-3 วันเท่านั้นก็ต้องเจรจาตกลงเปิดใหม่   เพราะการปิดการส่งแก๊สย่อมเป็นผลเสียไม่แต่กับยุโรป   แต่กับรัสเซียเองด้วย   จากการผูกพันทางสัญญาที่รัสเซียจะต้องรับผิดชอบค่าเสียหายที่เกิดขึ้นหากเกิดการขัดข้องในการส่งพลังงาน

ในปัจจุบันนี้รัสเซียยังไม่สามารถส่งแก๊สในสภาพของแก๊สเหลวได้   รัสเซียกำลังพัฒนาโครงการนี้อยู่และจะเกิดขึ้นได้ยังต้องใช้เวลาไม่น้อยกว่า 10 ปี