ผมดึงเอากระทู้ใน Thaimtb มาแชร์เผื่อใครที่อยากจะอัพ อยากจะงอกแต่ไม่รุจะไปทางไหน เผื่อบทความในกระทู้นี้ของ อ.Lucifer จะช่วยได้บ้างไม่มากก้อน้อยครับ

Refer: http://www.thaimtb.com/forum/viewtopic.php?f=60&t=892963

---

คำถามอมตะนี้มีให้เห็นกันได้ทุกๆลักษณะ และเชื่อว่ามีคนพยายามตอบไปหมดแล้วทุกคำถาม แต่ก็ยังมีการสอบถามกันเป็นระยะๆ ซึ่งเป็นเรื่องปกติเสมอๆครับ การค้นหาด้วยตัวเองจากช่องค้นหาที่มุมบนขวานั้น ไม่เป็นที่นิยมของสมาชิก การเอามาตั้งเป็นคำถามดูจะง่ายกว่า รออ่านอย่างเดียว แถมบางทีถามไปแล้ว ลืมเข้ามาอ่าน กระทู้ตกไป ก็กลับมาถามใหม่ก็ยังมี เชื่อป่าว ผมว่าอย่างน้อยผมเคยเห็น 1 ครั้ง

เข้าเรื่องกันดีกว่า

Shimano

คำถามยอดฮิต ผมจะใช้เกียร์ x speeds กับ อุปกรณ์ของ Y speedsได้ไหม

ข้อเท็จจริง
    1.โซ่ กับ เฟืองหลัง ต้องเป็นรุ่นเดียวกันเท่านั้น : โซ่ของระบบเกียร์ 7 และ 8 speeds จะหน้าตาเหมือนกัน และกว้างที่สุด , โซ่ของระบบเกียร์ 9 speeds จะแคบกว่า , โซ่ของระบบเกียร์ 10 speeds จะแคบลงมาอีก และโซ่ของระบบ 11 speedsจะแคบที่สุด ใช้เฟืองกี่speeds ก็ต้องใช้โซ่ของระบบนั้นนะครับ อย่าข้ามพวก ปัญหามักจะมีมารบกวนเสมอๆ สำหรับคนที่ชอบบอกว่า"ใส่ได้ ใส่ได้ ผมใช้มาแล้ว" อันนี้ถ้ารักเพื่อนจริง อย่าแนะนำกันแบบนี้ครับ เขาเรียกว่าวิชามาร มันมีข้อแทรกซ้อนเป็นประจำ ไม่ใช่เรื่องสนุก


    2. ชิฟเตอร์ กับ เฟืองหลัง ต้องเป็นระบบเดียวกันเท่านั้น : เพราะชิฟเตอร์เป็นตัวซอยจังหวะแยกย่อย สั่งให้ตีนผีขยับตามคำสั่ง และให้ลงตัวกับช่องไฟของเฟืองหลัง เฟืองหลัง 8 จะมีช่องไฟกว้างที่สุด , เฟืองหลัง 9 จะแคบกว่า , เฟืองหลัง 10 จะแคบมาอีก และ เฟืองหลัง 11 จะแคบมากที่สุด

        ชิฟเตอร์ 8speeds จึงต้องใช้กับเฟืองหลัง 8 speedsเท่านั้น ใช้งานกับเฟืองหลังแบบอื่นไม่ได้
        เช่นกันกับ ชิฟเตอร์ 9 ก็ใช้กับเฟืองหลัง 9 speedsเท่านั้น ใช้งานกับเฟืองหลังแบบอื่นไม่ได้
        เช่นกันกับ ชิฟเตอร์ 10 ก็ใช้กับเฟืองหลัง 10 speedsเท่านั้น ใช้งานกับเฟืองหลังแบบอื่นไม่ได้
        และ สุดท้าย ชิฟเตอร์ 11 ก็ใช้กับเฟืองหลัง 11 speedsเท่านั้นเช่นกัน ผสมข้ามสายพันธ์ุไม่ได้
    
    ข้อยกเว้น ชิฟเตอร์ 7 สามารถใช้กับเฟืองหลัง 8 speedsได้ เพราะ ช่องไฟของเฟือง 7 และ เฟือง 8 เท่ากัน แต่จะใช้งานได้เฉพาะเฟืองเล็กสุด กับเฟืองรองสุดท้ายเท่านั้น และ ชิฟเตอร์ 8 สามารถใช้กับเฟืองหลัง 7 speedsได้ ด้วยเหตุผลเดียวกัน แต่จะต้องตั้งสกรูตัว L กันตีนผีไม่ให้ขยับไปอีก มิเช่นนั้นโซ่จะข้ามเฟืองใหญ่สุด ตกไปหาซี่ล้อ



    3. ตีนผี กับ เฟืองหลัง : เพราะว่าตีนผีคือ ศิษยานุศิษย์ของชิฟเตอร์ มันทำตามชิฟเตอร์สั่ง ขอให้มันคุยกันได้ก็เพียงพอแล้ว ปัญหาจึงอยู่ที่ว่า ตีนผีสามารถรับมือกับเฟืองหลังใหญ่สุดได้แค่ไหน และตีนผีมีค่า Total capacity มากน้อยเพียงใด ( แนะนำให้ไปอ่าน ที่ http://www.bikeloves.com/trick/trick07.shtml )

    4. โม่ (Free hub ) กับ เฟือง ( ในกรณีนี้ จะหมายถึงเฉพาะ เฟืองสวมเท่านั้น ขอไม่พูดถึงเฟืองเกลียวหรือที่เรียกว่า Free wheel นะครับ ) โม่สำหรับระบบ Shimano จะมีอยู่ด้วยกัน 4 ชนิด

        4.1. โม่สำหรับเฟือง 7speeds จะเป็นโม่ที่ความยาวของตัวโม่สั้นที่สุด และดุมหลังสำหรับโม่ 7 speeds จึงเป็นดุมที่หน้าตาไม่เหมือนใคร เพราะตัวดุมไม่รวมโม่ ( วัดจากปีกดุมไปหาปีกดุม ) จะยาวกว่าใครเขา ( ปัจจุบันไม่ค่อยจะเป็นที่กล่าวถึง ผิดกับสมัยปี 1998 - 1999 ซึ่งเป็นช่วงต่อของยุค 8 และ ยุค 9 speeds ที่ผู้ใช้ดุม 7 speeds อยากจะ upgrade เป็นดุม 8 หรือ 9 ด้วยการเปลี่ยนเฉพาะโม่ จะได้ดุมหลังที่กว้างขึ้นกว่าเดิม ต้องถ่างตะเกียบโซ่ออกถึงจะใส่ล้อหลังเข้าไปได้ , เสียของ )

        4.2. โม่สำหรับเฟือง 8 หรือ 9 speeds ก็คือโม่ส่วนใหญ่ที่เราเห็นกันอยู่ในปัจจุบัน เป็นโม่ชนิดเดียวกัน สามารถใส่ได้กับเฟือง 8 หรือ 9 speedsได้โดยไม่ต้องทำอะไรทั้งสิ้น แค่ใส่เข้าไปแล้วขันฝาปิดได้เลย และเช่นกัน ก็ยังสามารถใส่กับเฟือง 10 speeds ได้ด้วย โดยจะต้องรองแหวนหนา 1 mm ที่ติดมากับชุดเฟืองลงไปเสียก่อน แล้วจึงเรียงเฟือง 10 speedsลงไป ( คนรุ่นใหม่จึงเข้าใจผิดว่ามันคือโม่ 10 speeds ) แต่ถ้าเป็นเฟือง 9 หรือ 10speedsของ SRAM ก็ใส่ลงไปในโม่ได้เลย

        แล้วจะเกิดอะไรขึ้น ถ้าหากใส่เฟืองshimano 10speedsเข้าไป โดยไม่ทำการรองแหวน 1mm ดังกล่าวลงไปเสียก่อน ?
        สุดแล้วแต่กรรมเวรนะครับ เพราะว่า มาตรฐานในการทำโม่นั้นจะมีความแตกต่างกันได้นิดๆหน่อยๆ แต่ในทางปฏิบัติแล้ว ถือว่าความแตกต่างเพียงเล็กน้อยนั้นก็มีค่ามากพอจะทำให้เกิดเหตุการณ์ต่างๆได้มากมาย
        ถ้าเราไม่ใส่แหวนหนา 1 mm ลงไปเสียก่อน จะมีโอกาสที่ขอบของโม่จะไปเสมอกับขอบบนสุดของเฟือง ทำให้ขันฝาปิดเฟืองลงไปแล้วไม่สามารถจะยึดชุดเฟืองให้แน่นได้ หรือ อาจจะไปยันพอดี ทำให้คิดว่าขันได้แน่น และที่ร้ายที่สุดคือ ฝาปิดเฟืองจะไปยันพอดีกับขอบบนสุดของโม่ และขันเข้าไปอีกจนเกิดการแตกของขอบโม่ในส่วนที่เป็นเกลียว (​ตรงนี้บางสุดนะครับ ) เคยมีเพื่อนสมาชิกประสพเหตุแบบนี้มาแล้ว

        4.3. โม่สำหรับเฟือง 10 speeds ( For 10 Speeds Only ) เดิมทีแล้ว ชุดล้อของ Shimano ก็เคยใส่โม่ for 10 speeds Only มาเหมือนกัน ปัญหาคือ โม่สำหรับ 10speeds จะไม่สามารถใส่เฟืองอะไรได้เลย ยกเว้นแต่เฟือง 10speedsของShimano เท่านั้น ทำให้ผู้ผลิตล้อค่ายอื่นๆ เลือกที่จะไม่ทำกัน เพราะเท่ากับเป็นการปิดตลาดตัวเอง สู้ทำโม่สำหรับ 8 หรือ 9 speeds แบบเดิมๆดีกว่า ใส่ได้ทั้งเฟือง 8 , 9 และ 10 speeds ( Shimano รองแหวน 1 mm ก่อน , แต่ถ้าเป็นของ SRAM ก็ใส่ลงไปได้เลย )

        4.4. โม่สำหรับเฟือง 11 speeds โม่ในกลุ่มนี้กำลังเป็นโม่ที่เริ่มผลิตออกมาเพื่อรองรับระบบเฟือง 11 speeds ที่กำลังเป็นที่นิยมกันมากขึ้น ( ส่วนของโม่ที่ใส่เฟืองจะยาวขึ้นกว่าโม่แบบเดิมอีก 1.8mm โดยประมาณ ( บางค่ายจะเท่ากับ 1.85 mm ) ) โดยโม่สำหรับเฟือง 11speedsนี้จะสามารถใช้ร่วมกันกับระบบเฟือง ตั้งแต่ 11 ,10 ,9 และ 8 speeds ดังนั้นเวลาซื้อชุดล้อที่ใช้โม่แบบนี้ ก็จะต้องมีแหวนรองเฟืองหนา 1.8 - 1.85 mm ติดมาด้วยเสมอๆ ( ยกเว้นรถสำเร็จที่ใส่เฟือง 11 มาให้ ก็อาจจะไม่มีแหวนตัวนี้มาให้ )
            - ถ้าจะใส่เฟือง 11 speedsลงไป ก็ถอดเอาแหวน 1.8mm ตัวนี้ออกมาเก็บไว้ แล้วเรียงเฟือง 11speeds ลงไปได้เลย ,
            - แต่ถ้าจะใส่เฟือง 10 speeds ก็ใส่แหวน 1.8mm ตัวนี้ไว้อย่างเดิม แล้วใส่แหวนรองเฟืองหนา 1mm ที่มีมากับเฟือง 10speeds แล้วจึงเรียงเฟืองลงไป ,
            - แต่ถ้าจะใช้กับเฟือง 8 หรือ 9 speeds ก็ใส่แหวน 1.8mm ตัวนี้ไว้อย่างเดิม แล้วเรียงเฟืองลงไปได้เลย



        โมดิฟาย ให้โม่ 8หรือ 9 speeds สามารถใส่เฟือง 11speeds โดยการกลึงปาดออกไปอีก 1.8 mm เพ่ือสร้างบ่ารับเฟืองใหม่ ได้ไหม ?

        อาจจะได้หรือไม่ได้ ขึ้นกับพื้นฐานของโม่เดิม

        1. ถ้าล้อชุดนั้น มีOption โม่แคมแปค และ โม่ Shimano ให้เลือก ก็สามารถเชื่อขนมกินกันได้เลยว่าสามารถโมดิฟายได้ ทั้งนี้เพราะโม่ของแคมแปค 11 speeds จะยาวกว่าโม่ของ Shimano 8 หรือ 9 speeds แต่เมื่อชุดล้อดังกล่าวมีoption ให้เลือกระหว่าง โม่แคมแปค กับ Shimano ผู้ผลิตจะออกแบบดุมหลังมาในลักษณะเดียวกัน ซึ่งเป็นเรื่องปกติของการบริหารการผลิตอยู่แล้ว แต่จะทำโม่ออกมา 2 ลักษณะเพื่อสามารถสลับเปลี่ยนกันได้ตามแต่จะเลือกขายตามoption จึงเป็นเรื่องปกติที่โม่สำหรับ Shimanoของค่ายนั้นจะต้องมีความยาวเท่ากับกับโม่สำหรับ Campag

        ดังนั้น โม่สำหรับ Shimano ในล้อค่ายดังกล่าว ก็จะมีเนื้อของโลหะเหลือให้กลึงปาดออกไปได้อีก 1.8mm ได้อย่างสบายๆ

        2. ถ้าไม่มั่นใจ ก็ให้พิจารณาดูจะสัณฐานของโม่โดยตรง โดยดูว่าโม่จะมีเนื้อโลหะเหลือให้ปาดอีก 1.8 mm หรือไม่ เพราะถ้าเหลือไม่พอ ก็ไม่สามารถกลึงปาดออกเพื่อสร้างบ่ารับเฟืองใหม่ได้ ยกตัวอย่างเช่น โม่ของชุดล้อของ Shimano รุ่นก่อน โม่จะไม่มีเนื้อโลหะเหลือให้กลึงปาดออกได้ หากอยากจะใช้เกียร์ 11speeds ก็จะต้องซื้อชุดล้อใหม่ที่ออกแบบมาให้ใช้กับเกียร์ 11speeds เท่านั้น จะเปลี่ยนแต่โม่ก็ยังไม่น่าจะได้เลย เพราะโม่ของชุดล้อรุ่นใหม่ที่รับกับ 11speeds จะยาวกว่ารุ่นเดิม และแน่นอนว่าดุมหลังก็ควรจะต้องสั้นลงอีกนิดหนึ่งด้วยเช่นกัน

        3. ล้อของ Mavic เป็นล้อที่ถูกออกแบบมานานแล้ว โดยมีแหวนรองเฟืองหนา 1.8mm ติดมากับโม่มาตั้งแต่ก่อน Shimanoจะผลิตเกียร์ 11 speeds เสียอีก เพราะเดิม Mavic เคยผลิตเฟืองสำหรับCampag เองโดยใส่ลงไปในโม่ Shimano ของตัวเอง เนื่องจากโม่ของ Campag จะยาวกว่าโม่ของ Shimano หากจะทำแบบที่วางแผนไว้ ก็จะต้องทำโม่สำหรับShimanoให้ยาวเท่ากับโม่ของCampag เวลาใส่เฟืองCampagของ Mavic ลงไปก็จะสามารถทำได้เลย แต่ถ้าใส่เฟืองของ Shimano ก็ต้องรองแหวน 1.8mm ที่ติดมากับโม่เสียก่อน พอShimano ออกเกียร์ 11speeds ก็เลยกลายเป็นจังหวะดีไปเลย