อาจกล่าวได้ว่าสิ่งที่ดำรงอยู่ควบคู่ไปกับวงการโทรทัศน์ไทยตลอดเวลาที่ผ่านมาได้แก่ ผู้สนับสนุนรายการหรือโฆษณาสินค้าและบริการที่คอยหล่อเลี้ยงให้ผู้ผลิตรายการ ตลอดจนสถานีโทรทัศน์ต่าง ๆ
การจัดประมูลคลื่นความถี่เพื่อให้บริการโทรทัศน์ระบบดิจิตอล โดยคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง และกิจการโทรทัศน์ (กสท.) เมื่อวันที่ 26-27 ธันวาคม 2556 ที่ผ่านมา ต้องถือเป็นหลักหมายสำคัญอันหนึ่งในวงการโทรทัศน์ของประเทศไทยและทำให้ทุกฝ่ายคาดหวังว่าความเปลี่ยนแปลงนี้จะทำให้ผู้ชมโทรทัศน์ได้รับชมรายการที่มีคุณภาพ มีภาพและเสียงที่คมชัดกว่าเดิม ตลอดจนมีความเสถียรของสัญญาณมากขึ้น
อาจกล่าวได้ว่าสิ่งที่ดำรงอยู่ควบคู่ไปกับวงการโทรทัศน์ไทยตลอดเวลาที่ผ่านมาได้แก่ ผู้สนับสนุนรายการหรือโฆษณาสินค้าและบริการที่คอยหล่อเลี้ยงให้ผู้ผลิตรายการ ตลอดจนสถานีโทรทัศน์ต่าง ๆ สามารถประกอบธุรกิจต่อไปได้ มูลค่าของโฆษณาสินค้าและบริการทางสื่อทั้งหมดที่มีอยู่ในประเทศไทยเป็นเงินประมาณ 110,000 ล้านบาทต่อปี โดยเป็นค่าโฆษณาทางสื่อโทรทัศน์ร้อยละ 60 หรือประมาณ 6-7 หมื่นล้านบาทต่อปี รายการโทรทัศน์ที่ได้รับความนิยมจากผู้ชมโดยส่วนใหญ่จะมีค่าเวลาที่สูงกว่ารายการหรือช่องโทรทัศน์ที่ได้รับความนิยมรองลงมา
ปัจจุบันรายการโทรทัศน์และผู้ผลิตรายการมีความหลากหลายมากขึ้น ทำให้ต้องการทราบข้อมูลว่ารายการโทรทัศน์หรือสถานีโทรทัศน์ใดได้รับความนิยมจากประชาชน เพื่อที่เจ้าของสินค้าและบริการจะซื้อเวลาในการโฆษณาสินค้าได้อย่างถูกต้องและเกิดประสิทธิภาพ จึงเป็นที่มาของการจัดอันดับความนิยมทางสื่อโทรทัศน์หรือที่เรียกกันทั่วไปว่าการจัดเรตติ้ง ในประเทศไทยการจัดเรตติ้งโดยเฉพาะทางสื่อโทรทัศน์ที่ผ่านมาดำเนินการโดยกลุ่มบริษัท เอซี นีลเส็น (ACNielsen) ซึ่งเป็นบริษัทที่ทำวิจัยเกี่ยวกับสื่อและจัดอันดับความนิยมของสื่อรายการโทรทัศน์ระดับโลก มีสำนักงานใหญ่อยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกา และยังดำเนินการใน 100 กว่าประเทศทั่วโลก
สำหรับประเทศไทย เอซี นีลเส็น ถือเป็นบริษัทจัดอันดับความนิยมของสื่อโดยเฉพาะโทรทัศน์เพียงรายเดียวที่ได้รับความเชื่อถือดำเนินการในเรื่องนี้ โดยใช้วิธีการเลือกกลุ่มตัวอย่างประมาณ 1,800 ครอบครัว แล้วนำเอากล่องบันทึกข้อมูล (TV Meter) ไปติดตั้งกับโทรทัศน์ของกลุ่มตัวอย่าง เมื่อสมาชิกภายในบ้านกลุ่มตัวอย่างเปิดดูโทรทัศน์รายการใด เครื่องจะบันทึกรายละเอียดในการชม บริษัทผู้ทำวิจัยก็จะบันทึกรายการที่ออกอากาศของทุกช่องไว้ตลอด 24 ชั่วโมง เมื่อเก็บข้อมูลไว้ตามเวลาที่กำหนดแล้ว ผู้จัดทำเรตติ้งก็จะนำข้อมูลในกล่องไปประมวลผลเทียบเคียงกับเทปบันทึกรายการโทรทัศน์ แล้วนำค่าตัวเลขเรตติ้งเป็นเปอร์เซ็นต์ของผู้ชมรายการที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง
แม้ผู้จัดทำอันดับความนิยมเพียงรายเดียวนี้ จะดำเนินการด้วยอุปกรณ์ที่พัฒนาขึ้นเป็นกล่อง TV Meter รวมถึงระบบการตรวจจับสัญญาณที่ทันสมัยติดตั้งกับเครื่องรับโทรทัศน์จนมีความเหนือกว่าคู่แข่งรายอื่นในการดึงข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างมาประมวลผลและรายงานผลแก่ผู้ที่ต้องการใช้ข้อมูลก็ตาม แต่ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาก็ได้ถูกตั้งคำถามจากผู้ใช้บริการซึ่งเป็นคนในวงการธุรกิจสื่อ ตลอดจนมีเดียเอเยนซี่ที่มีหน้าที่ในการจัดสรรงบประมาณด้านโฆษณาสื่อโทรทัศน์ว่าผลการจัดอันดับความนิยมที่ออกมานั้นโปร่งใสสามารถเชื่อถือได้หรือไม่
มีการตั้งคำถามต่อผลการจัดอันดับสื่อโทรทัศน์ข้างต้น เช่น กลุ่มตัวอย่างประมาณ 1,800 ครอบครัว มีขนาดเล็กเกินไปหรือไม่ และมีความครอบคลุมทั่วถึงแค่ไหนที่จะใช้แทนที่ผู้ชมทั้งประเทศ เปรียบเสมือนการทำแกงหม้อใหญ่ที่ผู้ปรุงไม่จำเป็นต้องชิมแกงทั้งหม้อก็สามารถจะรู้รสว่าเป็นอย่างไร หากผู้ปรุงได้คลุกเคล้าเครื่องปรุงต่าง ๆ เข้ากันได้ดีแล้ว การชิมแกงเพียงช้อนเดียวก็ทำให้ทราบได้ว่าแกงทั้งหม้อมีรสเป็นอย่างไร ที่สำคัญผลการสำรวจของเอซี นีลเส็น ที่ออกมามักขัดแย้งกับความรู้สึกของคนทั่วไป มีการตั้งข้อสงสัยในต่างประเทศว่า มีการถือหุ้นไขว้กันระหว่างบริษัทโฆษณาหรือเอเยนซี่โฆษณาระดับโลกหรือไม่
การให้บริการโทรทัศน์ระบบดิจิตอลมีแนวโน้มแพร่หลาย ในอนาคตอันใกล้ก็คงต้องเข้าไปเกี่ยวข้องกับการจัดอันดับความนิยมหรือจัดเรตติ้งดังที่กล่าวมาข้างต้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ การให้บริการโทรทัศน์ระบบดิจิตอลที่กำลังจะเกิดขึ้นถือเป็นช่องทางใหม่ที่ประชาชนชาวไทยจะได้มีโอกาสในการรับชมรายการที่มีคุณภาพมากขึ้น หากระบบการจัดเรตติ้งเป็นไปอย่างมีมาตรฐาน ได้รับความเชื่อถือจากบรรดาเจ้าของสินค้าหรือบริการตลอดจนมีเดียเอเยนซี่แล้ว ย่อมส่งผลให้รายการโทรทัศน์และสถานีโทรทัศน์ที่ดีมีคุณภาพได้รับการสนับสนุนจากมีเดียเอเยนซี่และเจ้าของสินค้าบริการ และสามารถเลี้ยงตัวได้
อย่างไรก็ตาม เม็ดเงินค่าโฆษณาทางสื่อโทรทัศน์ยังเท่าเดิม ในขณะที่มีผู้ประกอบการมากขึ้น ทำให้การแข่งขันมีสูงขึ้น การจัดอันดับความนิยมหรือเรตติ้งจึงเป็นสิ่งที่ชี้เป็นชี้ตายแก่รายการโทรทัศน์และสถานีโทรทัศน์ทั้งที่มีอยู่ในปัจจุบัน และที่กำลังจะเกิดใหม่ในอนาคตแล้วยังมีผลกระทบไปถึงการกำหนดค่าตัวของพิธีกร และนักแสดงต่าง ๆ ด้วย
ในประเด็นดังกล่าวนี้คณะกรรมการ กสท. ในฐานะผู้ดูแลการจัดประมูลคลื่นความถี่เพื่อให้บริการโทรทัศน์ระบบดิจิตอลควรเข้ามากำกับดูแล เพราะถือเป็นเรื่องสำคัญ กสท. ควรสนับสนุนให้เกิดผู้ให้บริการจัดอันดับความนิยมทางโทรทัศน์ที่หลากหลายมากกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ตลอดจนสร้างหลักเกณฑ์ที่เป็นมาตรฐานในการสำรวจความนิยมทางสื่อโทรทัศน์ กสท. อาจนำเงินรายได้จากการประมูลทีวีดิจิตอลที่จะต้องส่งเข้ากองทุนวิจัยและพัฒนากิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมบางส่วนมาเป็นทุนในการดำเนินการกสท. เป็นผู้จัดประมูลโทรทัศน์ระบบดิจิตอล และชักชวนให้เอกชนมาลงทุนในโทรทัศน์ระบบดิจิตอล การดูแลระบบเรตติ้งให้โปร่งใสเป็นธรรมเชื่อถือได้ เป็นส่วนช่วยให้ผู้ประกอบการที่ผลิตรายการและสถานีโทรทัศน์ดิจิตอลที่ดีมีคุณภาพสามารถอยู่ได้ นอกจากนี้ หากระบบเรตติ้งไม่โปร่งใส อาจเป็นผลให้รายการโทรทัศน์และสถานีโทรทัศน์ดิจิตอลใหม่ที่ดีมีคุณภาพไม่สามารถอยู่ได้ และยังเป็นการปิดกั้นไม่ให้ผู้ชมโทรทัศน์เข้าถึงรายการที่ดีและมีความหลากหลายอีกด้วย
เมื่อโทรทัศน์ไทยเริ่มเปลี่ยนเป็นระบบดิจิตอล ถือว่าเป็นการนับหนึ่งเริ่มต้นของโทรทัศน์ยุคใหม่ จึงควรที่จะปรับเปลี่ยนสิ่งต่าง ๆ ให้ดีขึ้นเพื่อเป็นประโยชน์แก่ทุกฝ่าย รวมทั้งผู้ชมรายการด้วย.
รุจิระ บุนนาค
rujira_bunnag@yahoo.com
Twitter : @RujiraBunnag
http://www.dailynews.co.th/Content/Article/211499/%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A8%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2
ปฏิรูปเรตติ้งโทรทัศน์ไทย
การจัดประมูลคลื่นความถี่เพื่อให้บริการโทรทัศน์ระบบดิจิตอล โดยคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง และกิจการโทรทัศน์ (กสท.) เมื่อวันที่ 26-27 ธันวาคม 2556 ที่ผ่านมา ต้องถือเป็นหลักหมายสำคัญอันหนึ่งในวงการโทรทัศน์ของประเทศไทยและทำให้ทุกฝ่ายคาดหวังว่าความเปลี่ยนแปลงนี้จะทำให้ผู้ชมโทรทัศน์ได้รับชมรายการที่มีคุณภาพ มีภาพและเสียงที่คมชัดกว่าเดิม ตลอดจนมีความเสถียรของสัญญาณมากขึ้น
อาจกล่าวได้ว่าสิ่งที่ดำรงอยู่ควบคู่ไปกับวงการโทรทัศน์ไทยตลอดเวลาที่ผ่านมาได้แก่ ผู้สนับสนุนรายการหรือโฆษณาสินค้าและบริการที่คอยหล่อเลี้ยงให้ผู้ผลิตรายการ ตลอดจนสถานีโทรทัศน์ต่าง ๆ สามารถประกอบธุรกิจต่อไปได้ มูลค่าของโฆษณาสินค้าและบริการทางสื่อทั้งหมดที่มีอยู่ในประเทศไทยเป็นเงินประมาณ 110,000 ล้านบาทต่อปี โดยเป็นค่าโฆษณาทางสื่อโทรทัศน์ร้อยละ 60 หรือประมาณ 6-7 หมื่นล้านบาทต่อปี รายการโทรทัศน์ที่ได้รับความนิยมจากผู้ชมโดยส่วนใหญ่จะมีค่าเวลาที่สูงกว่ารายการหรือช่องโทรทัศน์ที่ได้รับความนิยมรองลงมา
ปัจจุบันรายการโทรทัศน์และผู้ผลิตรายการมีความหลากหลายมากขึ้น ทำให้ต้องการทราบข้อมูลว่ารายการโทรทัศน์หรือสถานีโทรทัศน์ใดได้รับความนิยมจากประชาชน เพื่อที่เจ้าของสินค้าและบริการจะซื้อเวลาในการโฆษณาสินค้าได้อย่างถูกต้องและเกิดประสิทธิภาพ จึงเป็นที่มาของการจัดอันดับความนิยมทางสื่อโทรทัศน์หรือที่เรียกกันทั่วไปว่าการจัดเรตติ้ง ในประเทศไทยการจัดเรตติ้งโดยเฉพาะทางสื่อโทรทัศน์ที่ผ่านมาดำเนินการโดยกลุ่มบริษัท เอซี นีลเส็น (ACNielsen) ซึ่งเป็นบริษัทที่ทำวิจัยเกี่ยวกับสื่อและจัดอันดับความนิยมของสื่อรายการโทรทัศน์ระดับโลก มีสำนักงานใหญ่อยู่ในประเทศสหรัฐอเมริกา และยังดำเนินการใน 100 กว่าประเทศทั่วโลก
สำหรับประเทศไทย เอซี นีลเส็น ถือเป็นบริษัทจัดอันดับความนิยมของสื่อโดยเฉพาะโทรทัศน์เพียงรายเดียวที่ได้รับความเชื่อถือดำเนินการในเรื่องนี้ โดยใช้วิธีการเลือกกลุ่มตัวอย่างประมาณ 1,800 ครอบครัว แล้วนำเอากล่องบันทึกข้อมูล (TV Meter) ไปติดตั้งกับโทรทัศน์ของกลุ่มตัวอย่าง เมื่อสมาชิกภายในบ้านกลุ่มตัวอย่างเปิดดูโทรทัศน์รายการใด เครื่องจะบันทึกรายละเอียดในการชม บริษัทผู้ทำวิจัยก็จะบันทึกรายการที่ออกอากาศของทุกช่องไว้ตลอด 24 ชั่วโมง เมื่อเก็บข้อมูลไว้ตามเวลาที่กำหนดแล้ว ผู้จัดทำเรตติ้งก็จะนำข้อมูลในกล่องไปประมวลผลเทียบเคียงกับเทปบันทึกรายการโทรทัศน์ แล้วนำค่าตัวเลขเรตติ้งเป็นเปอร์เซ็นต์ของผู้ชมรายการที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง
แม้ผู้จัดทำอันดับความนิยมเพียงรายเดียวนี้ จะดำเนินการด้วยอุปกรณ์ที่พัฒนาขึ้นเป็นกล่อง TV Meter รวมถึงระบบการตรวจจับสัญญาณที่ทันสมัยติดตั้งกับเครื่องรับโทรทัศน์จนมีความเหนือกว่าคู่แข่งรายอื่นในการดึงข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างมาประมวลผลและรายงานผลแก่ผู้ที่ต้องการใช้ข้อมูลก็ตาม แต่ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาก็ได้ถูกตั้งคำถามจากผู้ใช้บริการซึ่งเป็นคนในวงการธุรกิจสื่อ ตลอดจนมีเดียเอเยนซี่ที่มีหน้าที่ในการจัดสรรงบประมาณด้านโฆษณาสื่อโทรทัศน์ว่าผลการจัดอันดับความนิยมที่ออกมานั้นโปร่งใสสามารถเชื่อถือได้หรือไม่
มีการตั้งคำถามต่อผลการจัดอันดับสื่อโทรทัศน์ข้างต้น เช่น กลุ่มตัวอย่างประมาณ 1,800 ครอบครัว มีขนาดเล็กเกินไปหรือไม่ และมีความครอบคลุมทั่วถึงแค่ไหนที่จะใช้แทนที่ผู้ชมทั้งประเทศ เปรียบเสมือนการทำแกงหม้อใหญ่ที่ผู้ปรุงไม่จำเป็นต้องชิมแกงทั้งหม้อก็สามารถจะรู้รสว่าเป็นอย่างไร หากผู้ปรุงได้คลุกเคล้าเครื่องปรุงต่าง ๆ เข้ากันได้ดีแล้ว การชิมแกงเพียงช้อนเดียวก็ทำให้ทราบได้ว่าแกงทั้งหม้อมีรสเป็นอย่างไร ที่สำคัญผลการสำรวจของเอซี นีลเส็น ที่ออกมามักขัดแย้งกับความรู้สึกของคนทั่วไป มีการตั้งข้อสงสัยในต่างประเทศว่า มีการถือหุ้นไขว้กันระหว่างบริษัทโฆษณาหรือเอเยนซี่โฆษณาระดับโลกหรือไม่
การให้บริการโทรทัศน์ระบบดิจิตอลมีแนวโน้มแพร่หลาย ในอนาคตอันใกล้ก็คงต้องเข้าไปเกี่ยวข้องกับการจัดอันดับความนิยมหรือจัดเรตติ้งดังที่กล่าวมาข้างต้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ การให้บริการโทรทัศน์ระบบดิจิตอลที่กำลังจะเกิดขึ้นถือเป็นช่องทางใหม่ที่ประชาชนชาวไทยจะได้มีโอกาสในการรับชมรายการที่มีคุณภาพมากขึ้น หากระบบการจัดเรตติ้งเป็นไปอย่างมีมาตรฐาน ได้รับความเชื่อถือจากบรรดาเจ้าของสินค้าหรือบริการตลอดจนมีเดียเอเยนซี่แล้ว ย่อมส่งผลให้รายการโทรทัศน์และสถานีโทรทัศน์ที่ดีมีคุณภาพได้รับการสนับสนุนจากมีเดียเอเยนซี่และเจ้าของสินค้าบริการ และสามารถเลี้ยงตัวได้
อย่างไรก็ตาม เม็ดเงินค่าโฆษณาทางสื่อโทรทัศน์ยังเท่าเดิม ในขณะที่มีผู้ประกอบการมากขึ้น ทำให้การแข่งขันมีสูงขึ้น การจัดอันดับความนิยมหรือเรตติ้งจึงเป็นสิ่งที่ชี้เป็นชี้ตายแก่รายการโทรทัศน์และสถานีโทรทัศน์ทั้งที่มีอยู่ในปัจจุบัน และที่กำลังจะเกิดใหม่ในอนาคตแล้วยังมีผลกระทบไปถึงการกำหนดค่าตัวของพิธีกร และนักแสดงต่าง ๆ ด้วย
ในประเด็นดังกล่าวนี้คณะกรรมการ กสท. ในฐานะผู้ดูแลการจัดประมูลคลื่นความถี่เพื่อให้บริการโทรทัศน์ระบบดิจิตอลควรเข้ามากำกับดูแล เพราะถือเป็นเรื่องสำคัญ กสท. ควรสนับสนุนให้เกิดผู้ให้บริการจัดอันดับความนิยมทางโทรทัศน์ที่หลากหลายมากกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ตลอดจนสร้างหลักเกณฑ์ที่เป็นมาตรฐานในการสำรวจความนิยมทางสื่อโทรทัศน์ กสท. อาจนำเงินรายได้จากการประมูลทีวีดิจิตอลที่จะต้องส่งเข้ากองทุนวิจัยและพัฒนากิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมบางส่วนมาเป็นทุนในการดำเนินการกสท. เป็นผู้จัดประมูลโทรทัศน์ระบบดิจิตอล และชักชวนให้เอกชนมาลงทุนในโทรทัศน์ระบบดิจิตอล การดูแลระบบเรตติ้งให้โปร่งใสเป็นธรรมเชื่อถือได้ เป็นส่วนช่วยให้ผู้ประกอบการที่ผลิตรายการและสถานีโทรทัศน์ดิจิตอลที่ดีมีคุณภาพสามารถอยู่ได้ นอกจากนี้ หากระบบเรตติ้งไม่โปร่งใส อาจเป็นผลให้รายการโทรทัศน์และสถานีโทรทัศน์ดิจิตอลใหม่ที่ดีมีคุณภาพไม่สามารถอยู่ได้ และยังเป็นการปิดกั้นไม่ให้ผู้ชมโทรทัศน์เข้าถึงรายการที่ดีและมีความหลากหลายอีกด้วย
เมื่อโทรทัศน์ไทยเริ่มเปลี่ยนเป็นระบบดิจิตอล ถือว่าเป็นการนับหนึ่งเริ่มต้นของโทรทัศน์ยุคใหม่ จึงควรที่จะปรับเปลี่ยนสิ่งต่าง ๆ ให้ดีขึ้นเพื่อเป็นประโยชน์แก่ทุกฝ่าย รวมทั้งผู้ชมรายการด้วย.
รุจิระ บุนนาค
rujira_bunnag@yahoo.com
Twitter : @RujiraBunnag
http://www.dailynews.co.th/Content/Article/211499/%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A8%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2