"น้ำยา"
หมายถึง สารเคมีที่เป็นของเหลวก็ได้ เช่น น้ำยาดัดผม
หมายถึง อาหารชนิดหนึ่งก็ได้ ทำเป็นน้ำแกงผสมเนื้อสัตว์ เช่น เนื้อปลา
ไปๆ มาๆ จะหมายถึงความสามารถก็ได้

เดิมคงหมายถึง ความสามารถในการทำอาหารต่างๆ ถ้าทำไม่เป็นหรือไม่อร่อยเรียกว่า "ไม่มีน้ำยา"
ถ้าทำอร่อยปริมาณมากดีเรียกว่า "ขนมพอสมน้ำยา" หรือ "พอสมน้ำสมเนื้อกัน" ขนมในที่นี้หมายถึงเส้นขนมจีน

นานเข้า น้ำยาหมายถึงความสามารถที่เหมาะเจาะพอดิบพอดีในเรื่องต่างๆ
ผู้ชายที่แต่งงานแล้วมีลูกหัวปีท้ายปีทันใช้งานเรียกว่ามีน้ำยา
นักบริหารที่แก้ปัญหาได้เรียบร้อย ปกครองคนได้ดี ทำการงานใดก็สำเร็จเรียกว่ามีน้ำยา

คำที่ตรงข้ามกับมีน้ำยาคือ "ไม่มีน้ำยา" ภาษาจีนเรียกว่า "บ่มิไก๊"
พอเอาไปใช้ในเรื่องอื่นเลยกลายเป็น "เตะปี๊บไม่ดัง" บ้าง "ปืนบ่มีลูก ยิงถูกก็บ่ตาย" บ้าง

*** ย่อมาจาก คอลัมน์ เดินดินกินข้าวแกง โดย วิษณุ เครืองาม (มติชนรายวัน 13 ก.ค.2556)
http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1373707630&grpid=03&catid=09&subcatid=0908