ก่อนจะเริ่มเรื่อง มารู้จักแมงมุมกันสักเล็กน้อยครับ

แมงมุม (Spider) เป็นสัตว์อยู่ในจำพวกอาร์โธพ็อด (มีข้อปล้อง) เช่นเดียวกับ ปู กุ้ง แมลง
แมงมุมอยู่ในอันดับ (Order) Araneae  ในปัจจุบันถูกค้นพบแล้วถึงกว่า 40,000 ชนิดทั่วโลก
แมงมุมโดยทั่วไปลำตัวจะมี 2 ส่วน มี 8 ขา และ 8 ตา (บางชนิดมีตาน้อยกว่านี้)

แมงมุมชนิดต่างๆ











แมงมุมชนิดที่ผมจะพูดถึงนี้เป็นแมงมุมกระโดดชนิดนึงครับ ดังนั้นเราก็มารู้จักแมงมุมกระโดดกันต่ออีกหน่อยครับ

แมงมุมกระโดด (Jumping Spider) อยู่ในวงศ์ Salticidae เป็นแมงมุมที่มีจำนวนชนิดมากที่สุด
เป็นแมงมุมที่มีสายตาดีมากที่สุดอีกด้วย เนื่องจากมีการพัฒนาดวงตาคู่หน้าสุดให้ใหญ่โต จึงทำให้เห็นภาพได้ดีกว่าชนิดอื่น

ตัวอย่างแมงมุมกระโดดครับ ตาคู่หน้ากลมโตแบบนี้เป็นเอกลักษณ์ของเค้าละ








ภาพการจัดเรียงตาของ Jumping Spider จะเห็นว่าตาคู่ที่เรียกว่า Posterior Medial Eye (PME) มีขนาดเล็กมาก
คนที่ไม่รู้อาจจะคิดว่ามันมีแค่ 6 ตา (แมลงมุมปกติมี 8 ตา แต่แมงมุมที่มี 6 ตา หรือไม่มีตาเลยก็มีเช่นกันครับ)




มาเข้าเรื่องแมงมุมที่ผมกำลังจะพูดถึงซะทีครับ

ลองดูภาพนี้ นี่คือมด



แต่นี่ ... เอ่อ ...


นี่มดตะนอย


แต่นี่...


ใช่แล้วครับ รูปร่างหน้าตามันคล้ายกันมากเลย ดูเผินๆจะเห็นว่าเป็นมดแต่ที่จริงเป็นแมงมุม

มีแมงมุมกระโดดชนิดนึงอยู่ในสกุล (Genus) Myrmarachne ได้มีการพัฒนารูปร่างตัวเองให้ดูคล้ายมด (ant mimicry)
การเปลี่ยนแปลงรูปร่างแบบนี้ นักวิทยาศาสตร์เรียกว่า Batesian mimicry
คือการที่สัตว์ชนิดนึงที่อ่อนแอได้มีการพัฒนารูปร่างตัวเองให้ดูคล้ายกับสัตว์ผู้ล่าที่เข้มแข็งกว่า
เช่นแมลงมีแมลงวันชนิดนึงมีรูปร่างและสีสันคล้ายแตน งูไม่มีพิษบางชนิดมีสีเหมือนกับงูพิษร้ายแรงอีกชนิดนึง

มาดูแมงมุมเลียนแบบมดที่ผมเจอกันครับ



จะเห็นว่ามีความแตกต่างกันบางอย่างคือ ในตัวผู้จะมีอวัยวะที่ช่วยจับเหยื่อ (chelicerae) ยื่นยาวมากกว่าตัวเมียอย่างเห็นได้ชัด
นักวิทยาศาสตร์เดาว่ามันทำให้ดูคล้ายมดกำลังคาบอะไรบางอย่างอยู่
นิสัยของแมงมุมชนิดนี้คือ มันชอบอาศัยอยู่ใกล้ๆๆกับรังมด เวลาเดินจะเลียนแบบวิธีเดินของมด
นอกจากนั้น มันยังชอบใช้ขาคู่หน้าของมันโบกไปมาให้ดูคล้ายกับหนวดมดอีกด้วย
และเมือมันเจอมด มันจะโดดหนีมากกว่าสู้ครับ ผมยังไม่เคยเห็นมันเนียนไปจับมดกินเลย หนีตลอด

ถ้าใครอยากจะเจอแมงมุมชนิดนี้ หาได้ไม่ยากเลยครับ ถ้าไปเจอรังหรือถิ่นที่มดเดินไปมาเยอะๆ ไม่ว่าเป็นมดชนิดไหนลองเดินดูแถวนั้น
มันมักจะแอบอยู่ตามกิ่งไม้ใบไม้ใกล้ๆกัน มดชนิดไหนก็จะเจอแมงมุมที่มีสีสันรูปร่างคล้ายๆกัน

สิ่งที่ทำให้เราสังเกตมันได้ อย่างนึงที่ผมเรียนรู้คือ มดเป็นสัตว์สังคม มันจะไม่หากินตัวเดียว แต่มักจะเดินไปเป็นฝูงเรียงกัน
ถ้าใครเห็นสิ่งที่ดูเหมือนมด แต่เดินแอ๊บๆอยู่ตัวเดียว ลองไปดูใกล้ๆครับ ถ้าเจอลักษณะนี้ บ่อยครั้งเลยที่มันไม่ใช่มด

มาดูแมงมุมเลียนแบบมดชนิดอื่นๆที่ผมเจอครับ ตัวผู้จะปากยื่นออกมานะครับ ตามที่บอกไป
ผมพยายามจับคู่ตัวผู้กับตัวเมียไว้ แต่บางตัวผมก็เจอครั้งเดียว ไม่ได้คู่ของมันมาด้วย

























ทิ้งท้ายนิดนึงว่า ผมเห็นหลายคนกลัวแมงมุมครับ ผมเองก็เคยกลัวมัน 555+
แต่พอมาเริ่มรู้จักมัน กลายเป็นชอบซะงั้น แมงมุมเป็นสัตว์ที่อันตรายต่อคนน้อยมากๆๆๆ อย่าไปกลัวเลยครับ ไม่มีพิษภัยอะไรกับเราเลย

แล้วก็เมื่อเจอมดเยอะๆแถวไหน ลองสังเกตดูดีๆครับ เผื่อจะได้เห็นเจ้าแมงมุมชนิดนี้ทำตัวแอ๊บเนียนอยู่ใกล้ๆ
ขอบคุณครับ