"หากจะรักรักนั้น ต้องทั้งหมด
เกียรติยศหรือชีวิต ปลิดให้ได้
แม้นแผ่นดินมหาศาล ค่าปานใด
จะรับไว้ในอุ้งหัตถ์ รักนิรันดร์"

ละครโทรทัศน์ เรื่อง โสมส่องแสง ผลิตโดย บริษัท ยูม่า 99 จำกัด ออกอากาศทางสถานีโทรทัศน์สี ช่อง 3 ในปี พ.ศ. 2537 ซึ่งสร้างจากนวนิยายทวิภาค เรื่อง “โสมส่องแสง” และ “รอยอินทร์” ของโรสลาเลน (คุณหญิงวิมล ศิริไพบูลย์ / ทมยันตี) เขียนบทโทรทัศน์โดย เอื้องอรุณ สมิตสุวรรณ และกำกับการแสดงโดย นพพล โกมารชุน

เรื่องราวของ "เจ้ารอยอินทร์" และ "เจ้านางรอยคำ" (เจ้านางน้อย) แห่งเวียงสรอง...เมืองที่เคยสงบสุข แต่เมื่อคนใกล้ชิดของเจ้าหลวงได้ร่วมมือกับต่างชาติ เพื่อโค่นล้มระบบการปกครอง และยกตัวเองขึ่นเป็นใหญ่ ไฟสงครามได้ปะทุขึ้น แล้วได้จับเจ้าหลวงไปกักขังใว้ในคุกมืด โดยมี “เจ้านางรอยคำ” พยายามจะพาพ่อหนีไปสมทบกับ “เจ้ารอยอินทร์” ที่ชายแดน แต่พ่อของเธอไม่ยอมหนีโดยบอกว่า “ขัตติยะพระองค์ใดเคยหนีความตายได้บ้างและถ้าองค์เจ้าหลวงหนีไปแล้วประชาชนคนข้างหลังจะทำอย่างไรหรือ” แล้วหลังจากนั้นเจ้าหลวงได้ฝากความไปถึงรอยอินทร์ “ฝากแผ่นดินนี้ด้วย” แล้วให้เจ้านางน้อยปลอมตัวเป็นผู้ชายเพื่อหนีไปสมทบกับรอยอินทร์ที่ชายแดน หลังจากออกจากเมืองได้ไม่นาน เจ้านางรอยคำได้รับข่าวว่าเจ้าหลวงสิ้นแล้ว

ส่วนเจ้ารอยอินทร์ได้รวบรวมกำลังพลที่ยังจงรักภักดีต่อเจ้าหลวงไว้จำนวนหนึ่งเพื่อกอบกู้ชาติบ้านเมือง โดยมีนายทหารไทย "ภูริต" ซึ่งเป็นเพื่อนกัน เป็นหัวเรี่ยวหัวแรงให้ความช่วยเหลือ และ "มิรา" หญิงสาวชาวไทยที่ทำงานให้กับองค์การกาชาดสากล ทั้งๆ ที่เธอเกลียดสงครามอย่างที่สุด แต่เธอก็พร้อมช่วยเหลือเจ้ารอยอินทร์อย่างเต็มที่

เจ้านางรอยคำ ซึ่งปลอมตัวเป็นชาย ได้พบกับ “ภูริต” ที่หนีการตามล่าของฝ่ายตรงข้ามมา และได้ช่วยเหลือดูแลเขายามบาดเจ็บ หลังจากนั้นทั้งสองก็เดินทางไปชายแดนด้วยกัน  ภูริตเรียกเจ้านางรอยคำว่า “เจ้าจ้อย”  เมื่อได้มารวมตัวกันกับกองกำลังของเจ้ารอยอินทร์ ก็ถึงเวลาที่ภาระหน้าที่อันยิ่งใหญ่เริ่มต้นขึ้น  เพื่อแผ่นดิน เพื่อประชาชน ทุกคนจึงต้องยอมเสียสละทุกอย่าง แม้แต่ความรักและชีวิต!!!

*** ขอขอบคุณเจ้าของภาพ และคลิปประกอบในกระทู้ด้วยนะคะ ***