โรงเรียนขนาดเล้ก ที่ผม เคยไปสัมผัส คือโรงเรียน ที่มีตำรวจ ตระเวณชายแดนไป เป็นครูช่วยสอน
แถวภาคเหนือ ตาม ดอยต่างๆ มีมากครับ แถวบ้านผม ที่อุบล ก็มีหลายแห่ง ช่วงหนึ่ง มีคนชวนให้ไป
พัฒนา โรงเรียน ตชด แถบ ชายแดน ลึกจากถนนใหญ่ สาย ไปโขงเจียม ประมาณ 40 ก.ม.
ผมไปถึงโรงเรียนแห่งนี้ ก็ทราบว่าเป็นโรงเรียน ที่ สมเด็จพระเทพ ฯ ทรงเป็นองค์อุปถัมป์ สภาพค่อนข้างดี
มีอาคาร ชั้นเดียวเป็นไม้ มีห้อง อยู่ สี่ห้อง  มีครู 2 คน นักเรียน 35 คน ครูที่นี่ต้องเป็นครูใหญ่ เป็นครูน้อย เป็นพนักงานธุรการ
เป็นการเงิน เรียกว่าครบ ทุกตำแหน่ง ครูอีกคน เป็นครูน้อย เป็น บรรณารักษ์ เป็นภารโรง เป็นหลายอย่าง ตำแหน่งก็ระดับ 5
ทั้งสองคน  งบที่นี่ผมคุยกับครู มีประมาณ 3 หมื่นบาท เอาไปซื้อชอร์คก็หมดแล้ว ครูที่นี่ หลังจากเลิกต้องไป ดูเรื่องไร่นาตัวเอง
อย่าหวังว่าจะทำ อาจารย์ 3 กับเขาเลย ผมไป ปรับปรุงระบบน้ำ ไปเจาะบาดาล ทำถังน้ำ ครับ ที่นี่เขาจะปลุกผัก เลี้ยงไก่ เป็นอาหารกลางวัน
นักเรียน ที่มาเรียน เห็นแต่งตัวกัน เหมือนนักเรียนในชนบท ทั่วไป แต่ส่วนมาก ก็ใส่รองเท้าแตะมาเรียนกัน
พุดถึงการเรียน ผมเห็นเอาเด็กไปสอนกัน ตามไต้ต้นไม้ เป็นกลุ่ม ๆ แต่ไม่ได้เข้าไปฟัง ที่นี่ มี ครู ตชด เปลี่ยนกันมาช่วยสอน
2 คน ผมอยุ่ที่นี่ ประมาณ 10 วัน งานเสร็จก็กลับ
นี่คือสภาพของโรงเรียนในชนบท ที่แท้จริง ก็คงมีอีกกว่า 1.7 หมื่นตามข่าวที่บอกจะยุบรวม ไม่ทราบว่า เป็น โรงเรียน ตชด
ที่ผมไปช่วย ด้วยหรือไม่ งบประมาณ สำหรับ ศธ ปีนี้ บอกประมาณ 8 แสนล้าน ฟังดูมาก แต่ ไม่ทั่วถึงหรอกครับ เพราะ ศธ
เล่นเอา จำนวนนักเรียน มาหารแบ่ง ไม่ได้ แบ่งงบตามความจำเป็น ดังนั้น เขาก้จะยุบเพื่อให้ โรงเรียนมีงบเพิ่มขึ้นเท่านั้น