เพิ่งได้ดูสารคดีเรื่อง Hitler's Children. ที่เป็นเรื่องเกี่ยวกับลูกหลานของนาซีระดับตัวเป้งๆ เช่น Himmler, Gerling, Rodulf Hoass. (เป็นคนคุมค่าย Auswitch). ดูเทปที่เขาสัมภาษย์ลูกหลานของนาซีพวกนี้แล้วรู้สึกว่าเขารู้สึกผิดกับสิ่งที่พ่อหรือปู่เขาทำเอาไว้ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สองมากๆ ลูกชายกับลูกสาวของ Gerling ถึงขนาดทำหมันเลยเพราะเขาไม่ต้องการให้เชื้อสายของเขาแพร่พันธ์ในโลกนี้ต่อไปอีก หลานชายของ Hoass เดินทางไปที่ค่าย Auswitch. แล้วมีฉากที่เขาขอโทษลูกหลานของยิวที่รอดชีวิตและเสียชีวิตที่ค่ายนี้ด้วย
ระหว่างนั่งดูอยู่ ผมเกิดสงสัยขึ้นมาว่าจะมีใครเคยไปสัมภาษย์ลูกหลานของ โตโจ หรือพวกผู้นำกองทัพญี่ปุ่น โดยเฉพาะพวกที่รบอยู่ในจีนบ้างมั้ยว่าเขารู้สึกอย่างไรกับประวัตศาสตร์ส่วนนี้ของประเทศเขา ที่ผ่านๆมาเรามักจะอ่านเจอว่าแม้แต่โรงเรียนในญี่ปุ่นก็สอนนักเรียนของเขาถึงสงครามโลกครั้งที่สองน้อยมาก เหตุการณ์ที่ทหารญี่ปุ่นทำไว้ในจีนก็ถูกพูดถึงอย่างผ่านๆแม้แต่เรื่องที่ญี่ปุ่นบังคับเอาผู้หญิงจีนและเกาหลีมาบำเรอกองทหารญี่ปุ่นก็ถูกปฎิเสธ ผู้เสียหายพยายามฟ้องร้องขอค่าชดเชยจากญี่ปุ่นมานานหลายปีแต่โดนทางการญี่ปุ่นปฎิเสธมาโดยตลอด มีนักการเมืองญี่ปุ่นบางคนออกมาปฎิเสธด้วยซ้ำว่าไม่มีเหตุการณ์นี้เกิดขึ้น
ส่วนทางเยอรมัน. เด็กเขาเรียนประวัติศาสตร์สมัยสงครามโลกครั้งที่สองอย่างละเอียด สิ่งที่คนเยอรมันทำไว้กับยิวถูกเอามาพูดถึง เขียนถึง ทำเป็นภาพยนตร์มาโดยตลอด เรียกว่าเขาศึกษาถึงความผิดที่เขาทำไว้โดยไม่มีการหมกเม็ดหรือซ่อนเร้น ของเขาสุดโต่งถึงขนาดมันกลายเป็น national guilt หรือความรู้สึกผิดระดับชาติ ในสารคดีที่ผมดูเขาบอกว่าคนเยอรมันบางคนเวลาเดินทางในยุโรปเขาจะไม่อยากให้ใครรู้ว่าเขาเป็นเยอรมันเหมือนเป็นปมด้อยในจิตใจไปเลย
ผมตั้งสมมุตฐานของผมเองว่าทำไมสองชาตินี้มีทัศนคติในการรับมือกับรอยด่างในประวัตศาสตร์ของเขาต่างกัน
1. ญี่ปุ่นอาจจะคิดว่าเขาไม่ได้ทำอะไรผิดร้ายแรงเพราะมันเป็นสงคราม เขาไม่ได้ขนยิวไปฆ่าเป็นล้านคนเหมือนเยอรมัน สิ่งเลวร้ายที่เกิดขึ้นมันก็เคยเกิดกับสงครามอื่นๆมาแล้ว ประเทศไหนๆก็เคยทำเลวร้ายในสงครามมาแล้วทั้งนั้น
2. ญี่ปุ่นอาจถือว่าเขาก็ขอโทษอย่างเป็นทางการกับจีนแล้วหลายครั้ง ยังจะให้เขาทำยังไงอีก เขาก็โดนระเบิดปรมณูไปสองลูก ไม่เห็นมีใครมาขอโทษเขาเลย (เพื่อนคนญี่ปุ่นของผมพูดอย่างนี้จริงๆ)
3. ไอ้เรื่องเขาจะสอนเด็กของเขาอย่างไรเป็นเรื่องภายในประเทศของเขา คนอื่นอย่ามาเ_ือก แล้วเรื่องที่นายกของเขาจะไปเยี่ยมคารวะศพทหารที่ตายในสงครามโลกก็เป็นเรื่องของเขา ประเทศอื่นไม่ต้องมายุ่ง
4. ลึกๆแล้วคนญี่ปุ่นบางคนอาจเชื่อจริงๆก็ได้ว่าเขาถูกบังคับให้เริ่มสงครามโลกครั้งที่สอง เพราะการถูกปิดล้อมทางทะเลโดยกองทัพเรืออเมริกันทำให้เขาไม่มีทางเลือก
5. มันเป็นความแตกต่างทางวัฒนธรรมระหว้่างตะวันออกกับตะวันตกในการมอง วินิจฉัย วิพากวิจารณ์ประวัตศาสตร์ของตัวเอง. พูดง่ายๆคือชาติตะวันออกไม่ชอบยอมรับจุดด่างพร้อยในประวัตศาสตร์ของตัวเอง อะไรที่ฟอกขาว หรือหมกเม็ดได้ก็จะทำ
เพื่อนๆเห็นว่ายังไงลองมาแชร์กันครับ
ทำไมญี่ปุนกับเยอรมันถึงรับมือกับประวัติศาสตร์ของตัวเองสมัยสงครามโลกครั้งที่สองต่างกัน
ระหว่างนั่งดูอยู่ ผมเกิดสงสัยขึ้นมาว่าจะมีใครเคยไปสัมภาษย์ลูกหลานของ โตโจ หรือพวกผู้นำกองทัพญี่ปุ่น โดยเฉพาะพวกที่รบอยู่ในจีนบ้างมั้ยว่าเขารู้สึกอย่างไรกับประวัตศาสตร์ส่วนนี้ของประเทศเขา ที่ผ่านๆมาเรามักจะอ่านเจอว่าแม้แต่โรงเรียนในญี่ปุ่นก็สอนนักเรียนของเขาถึงสงครามโลกครั้งที่สองน้อยมาก เหตุการณ์ที่ทหารญี่ปุ่นทำไว้ในจีนก็ถูกพูดถึงอย่างผ่านๆแม้แต่เรื่องที่ญี่ปุ่นบังคับเอาผู้หญิงจีนและเกาหลีมาบำเรอกองทหารญี่ปุ่นก็ถูกปฎิเสธ ผู้เสียหายพยายามฟ้องร้องขอค่าชดเชยจากญี่ปุ่นมานานหลายปีแต่โดนทางการญี่ปุ่นปฎิเสธมาโดยตลอด มีนักการเมืองญี่ปุ่นบางคนออกมาปฎิเสธด้วยซ้ำว่าไม่มีเหตุการณ์นี้เกิดขึ้น
ส่วนทางเยอรมัน. เด็กเขาเรียนประวัติศาสตร์สมัยสงครามโลกครั้งที่สองอย่างละเอียด สิ่งที่คนเยอรมันทำไว้กับยิวถูกเอามาพูดถึง เขียนถึง ทำเป็นภาพยนตร์มาโดยตลอด เรียกว่าเขาศึกษาถึงความผิดที่เขาทำไว้โดยไม่มีการหมกเม็ดหรือซ่อนเร้น ของเขาสุดโต่งถึงขนาดมันกลายเป็น national guilt หรือความรู้สึกผิดระดับชาติ ในสารคดีที่ผมดูเขาบอกว่าคนเยอรมันบางคนเวลาเดินทางในยุโรปเขาจะไม่อยากให้ใครรู้ว่าเขาเป็นเยอรมันเหมือนเป็นปมด้อยในจิตใจไปเลย
ผมตั้งสมมุตฐานของผมเองว่าทำไมสองชาตินี้มีทัศนคติในการรับมือกับรอยด่างในประวัตศาสตร์ของเขาต่างกัน
1. ญี่ปุ่นอาจจะคิดว่าเขาไม่ได้ทำอะไรผิดร้ายแรงเพราะมันเป็นสงคราม เขาไม่ได้ขนยิวไปฆ่าเป็นล้านคนเหมือนเยอรมัน สิ่งเลวร้ายที่เกิดขึ้นมันก็เคยเกิดกับสงครามอื่นๆมาแล้ว ประเทศไหนๆก็เคยทำเลวร้ายในสงครามมาแล้วทั้งนั้น
2. ญี่ปุ่นอาจถือว่าเขาก็ขอโทษอย่างเป็นทางการกับจีนแล้วหลายครั้ง ยังจะให้เขาทำยังไงอีก เขาก็โดนระเบิดปรมณูไปสองลูก ไม่เห็นมีใครมาขอโทษเขาเลย (เพื่อนคนญี่ปุ่นของผมพูดอย่างนี้จริงๆ)
3. ไอ้เรื่องเขาจะสอนเด็กของเขาอย่างไรเป็นเรื่องภายในประเทศของเขา คนอื่นอย่ามาเ_ือก แล้วเรื่องที่นายกของเขาจะไปเยี่ยมคารวะศพทหารที่ตายในสงครามโลกก็เป็นเรื่องของเขา ประเทศอื่นไม่ต้องมายุ่ง
4. ลึกๆแล้วคนญี่ปุ่นบางคนอาจเชื่อจริงๆก็ได้ว่าเขาถูกบังคับให้เริ่มสงครามโลกครั้งที่สอง เพราะการถูกปิดล้อมทางทะเลโดยกองทัพเรืออเมริกันทำให้เขาไม่มีทางเลือก
5. มันเป็นความแตกต่างทางวัฒนธรรมระหว้่างตะวันออกกับตะวันตกในการมอง วินิจฉัย วิพากวิจารณ์ประวัตศาสตร์ของตัวเอง. พูดง่ายๆคือชาติตะวันออกไม่ชอบยอมรับจุดด่างพร้อยในประวัตศาสตร์ของตัวเอง อะไรที่ฟอกขาว หรือหมกเม็ดได้ก็จะทำ
เพื่อนๆเห็นว่ายังไงลองมาแชร์กันครับ