ประจำเดือน...ข้อมูลสุขภาพที่สำคัญของสาวๆ

อยากรู้มั๊ย....ว่าคุณหมอเค้าคำนวณวันกำหนดคลอดกันยังไง

อายุครรภ์หรือ gestational age เป็นสิ่งที่สำคัญที่สุดสำหรับหญิงตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ เนื่องจากอายุครรภ์ที่แม่นยำ จะทำให้สามารถวินิจฉัยและตัดสินใจในการเลือกให้การรักษาอย่างเหมาะสมเมื่อเกิดภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ได้ แล้วอยากรู้มั๊ย ว่าคุณหมอ เค้าคำนวณอายุครรภ์กันยังไง

โดยทั่วไป หมอจะนับอายุครรภ์เป็นสัปดาห์และเศษของสัปดาห์เป็นวัน เช่น 8 สัปดาห์ 3 วัน เป็นต้น โดยทั่วไปจะเริ่มนับจากวันแรกของประจำเดือนครั้งสุดท้าย

ระยะเวลาการตั้งครรภ์โดยเฉลี่ย จะเท่ากับ 280 วันหรือ 40 สัปดาห์

การคำนวณวันกำหนดคลอด (Expected date of delivery หรือ EDD) จะใช้กฎของ Naegele (Neagele's rule) คือ เอาวันแรกของประจำเดือนครั้งสุดท้าย บวก 7 วัน ลบด้วย 3 เดือน ก็จะเป็นวันกำหนดคลอด เช่น ถ้าประจำเดือนครั้งสุดท้าย คือ วันที่ 10 กันยายน 2555 กำหนดคลอด จะเป็น 17 มิถุนายน 2556 นั่นเอง

โดยทั่วไปอายุครรภ์จากประจำเดือน หรือ gestational age จะห่างจากอายุของตัวอ่อนจริงๆ ovulatory age หรือ fertilization age ประมาณ 2 สัปดาห์ ในผู้หญิงที่ประจำเดือนมาสม่ำเสมอทุก 28 วัน

ในกรณีที่ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ รอบเดือนนานกว่า 28 วันหรือจำประจำเดือนครั้งสุดท้ายไม่ได้ คุณหมอจะอัลตราซาวด์เพื่อวัดขนาดของถุงการตั้งครรภ์ (gestational sac) หรือความยาวทารก (Crown rump length) ซึ่งจะแม่นยำที่สุดในช่วงไตรมาสแรก (อายุครรภ์น้อยกว่า 14 สัปดาห์) และจะแม่นยำน้อยลงเมื่ออายุครรภ์มากขึ้น เพื่อกำหนดวันกำหนดคลอด

ดังนั้น เพื่อการคำนวณอายุครรภ์ที่แม่นยำ จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ผู้หญิงควรจะรู้ว่า

1. รอบเดือนของตัวเอง 1 รอบใช้เวลากี่วัน คือ นับจากวันแรกของประจำเดือนครั้งที่แล้วถึงครั้งนี้ ซึ่งไม่ยากเลย เพียงแค่มีปฏิทินซักใบแล้วจดลงไป ประมาณ 2-3 รอบเดือนก็จะรู้ pattern ของประจำเดือนตัวเองแล้ว

2. ควรจะรู้ว่าวันแรกของประจำเดือนครั้งสุดท้ายของตัวเอง คือ เมื่อไหร่ (ถ้าจำไม่ได้ก็จด ง่ายนิดเดียว)

3. ต้องรู้ว่าถ้าประจำเดือนขาดหรือคลาดเคลื่อน เป็นเรื่องผิดปกติ และถ้าคุณมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน คุณมีโอกาสท้องได้เสมอ ไม่ว่าจะมีเพศสัมพันธ์ 1 ครั้ง 2 ครั้ง หรือกี่ครั้งก็ตาม

***เมื่อกำหนดอายุครรภ์แล้ว สิ่งที่คุณแม่จำต้องจำ เพื่อประโยชน์ในการดูแลระหว่างฝากครรภ์ คือ "จำวันกำหนดคลอด" แม้ว่าโดยทั่วไปคุณควรจะต้องพกสมุดฝากครรภ์ไว้กับตัวเสมอ แต่ถ้ากรณีที่คุณไม่มีสมุดฝากครรภ์ หรือจำอายุครรภ์ของตัวเองไม่ได้ แล้วเกิดเหตุฉุกเฉินต้องไปพบคุณหมอที่ไม่ทราบประวัติของคุณ หมอจะได้สามารถคำนวณได้ว่าอายุครรภ์ของคุณเป็นกี่สัปดาห์และให้การดูแลที่เหมาะสมได้ ... เพราะโดยทั่วไปหมอทุกคนจะรู้ว่า วันกำหนดคลอด คือวันที่อายุครรภ์เท่ากับ 40 สัปดาห์นั่นเอง***


ใส่ใจกับตัวเองซักนิด เพราะประวัติเล็กๆ น้อยๆ เหล่านี้เป็นประวัติที่สำคัญจะทำให้คุณหมอสามารถให้การดูแลคุณได้อย่างเหมาะสม ... ลูกเกิดรอด แม่ปลอดภัย เป็นสิ่งที่หมอทุกคนคาดหวัง ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือของคุณแม่และครอบครัวด้วยนะคะ

Reference: Williams obstetrics. 23rd edition, 2010

ข้อมูลจาก https://www.facebook.com/pages/ใกล้มิตรชิดหมอ/138161163029343 เพจเปิดใหม่เพื่อให้ความรู้ด้านสุขภาพ ลองเข้ามาพูดคุยกันได้ค่ะ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่