เหง่ยคังเคยวิจารณ์ว่ากิมย้งอาจจะเขียนหลวงจีนกวาดลานวัดขึ้นมาให้เป็นตัวแทนของเทพในสัญลักษณแปดเทพอสูร หรือไม่ก็เป็นดั่งตัวแทนของความลี้ลับไพศาลในเชิงพุทธและเซนครับ

สังเกตว่าแปดเทพอสูรเป็นนิยายที่แฝงแนวคิดเชิงสัญลักษณ์ symbolic เยอะมาก โดยเป็นนิยายที่รวมเอาแนวคิดต่างๆในจีนมาไว้ในเรื่องตั้งแต่พุทธ เซน ขงจื๊อ เต๋า แล้วให้ตัวละครที่เดินเรื่องราวเปฃ็นตัวแทนแฝงของแนวคิดเหล่านี้รวมถึงบทสรุปและแนวทางการแก้ปัญหา

เซียวฟง ตัวแทนขนบขงจื๊อ ผู้ยึดมั่นในอุดมการณ์ต่อสู้เพื่อปกป้องช้าติบ้านเมือง รวมถึงปมที่ต้องการแก้แค้นให้พ่อแม่ แม้จะเป็ตัวละครไร้เทียมทานในจักรวาลกิมย้ง แต่ด้วยความยึดติดในทุกสิ่งมากเกินไป ชีวิตจึงต้องประสบความรันทดและชะตากรรมต่างๆเรื่อยมา วาระสุดท้ายนั้นเซียวฟงก็ยังยึดมั่นจนเลือกจุดจบด้วยตนเอง แสดงถึงความยึดติดและการไม่อาจปล่อยวางได้ แต่ในอีกมุมก็อาจมองว่เซียวฟงได้กระทำตามแนวทางขงจื๊อจนถึงสุดขีดแล้ว การพลีชีพเพื่อชาติจึงเป็นบทสรุปของเจ้าตัว ขณะเดียวกันก็อาจแสดงถึงความเป็นพุทธที่เข้าสู่เซียวฟงได้สำเร็จหลังจากเจ้าตัวไม่รับมาทั้งเรื่อง (การไม่ยอมเลิกคิดล้างแค้นจองเวร) ซึ่งรูปแบบการพลีชีพของเซียวฟงก็อาจแสดงถึงกายอมรับต่อการปล่อยวางในแบบฉบับของเจ้าตัวซึ่งมีความเป็นขงจท๊อเต็มเปี่ยมเช่นกัน

ฮือเต๊ก ตัวแทนพุทธมหายาน ผู้เลื่อมใสศรัทธาและใฝ่หาในพุทธศาสนา(นิกายมหายาน) ไม่เคยคิดช่วงชิงหรือต้องการออกนอกเส้นทางสายพุทธแต่อย่าใด แต่ชีวิตกลับพบเหตุที่ต้องเผชิญกับสภาพมารผจญจนต้องหลุดออกจากเส้นทางพุทธ แต่ด้วยความที่ใจยังยึดถือในพุทธ แม้ไม่อยู่ในเพศบรรพชิตก็ยังสามารถชักนำพรรคสราญรมย์และคนโฉดต่างๆให้มาสู่ทางดีได้ และเจ้าตัวก็ยังมีบทสรุปที่ดีและสงบตามที่ถวิลหาในตอนท้าย อีกจุดที่แสดงความเป็นพุทธในตัวฮือเต๊กที่ไม่ได้แสดงผ่านจีวรคือการยอมปล่อยวางเรื่องความบาดหมางของคนรุ่นบิดามารดาตนเองจนหมดรางกับไม่เกิดอะไรขึ้น เพราะแท้จริงหากนับกันดีๆแล้ว พ่อของฮือเต๊กคือแกนนำสำคัญในการสังหารแม่ของเซียวฟง ถ้าเซียวฟงจะไม่อยากนับพี่น้องกับฮือเต็กด้วยเหตุผลนี้ก็สามารถเกิดขึ้นได้ แต่เพราะความเป็นพุทธที่ยอมปล่อยวางของฮือเต๊ก เรื่องทั้งหมดจึงจบแค่นั้น

ต้วนอี้ ตัวแทนเต๋า ผู้ที่มีส่วนผสมของทั้งขงจื๊อพุทธ. และเต๋า แต่โดยบุคลิกและแนวทางการใช้ชีวิตของต้วนอี้เขามีความเป็นเต๋ามากที่สุดแล้ว แม้จะมีภาระหน้าที่ต้องสืบทอดบัลลังก์และหน้าที่ของราชวงศ์ เขากลับไม่สนใจและปล่อยใจมำตามอารมณ์ด้วยการเดินทางแสวงหาความสุข (การตามสตอคกิ้งแม่นางหวัง!!) แต่ก็ไม่ได้หมายความการการปล่อยตัวปล่อยใจแล้วจะทำความชั่ ว เพราะความที่เจ้าตัวมีจิตดีเป็นหลักยึด จึงคอยช่วยเหลือผู้อื่นโดยไม่หวังผลและพร้อมที่จะผนวกเข้ากับทุกคนได้ (ต้วนอี้คือคนที่สามารถเชื่อมเซียวฟงกับฮือเต๊กเข้าด้วยกัน จนเกิดเป็นสามพี่น้องไร้เทียมทาน) แต่สุดท้ายต้วนอี้ก็ไม่อาจหลีกหนีหน้าที่ของตนได้ ดังนั้นเมื่อถึงตอนท้ายการสละความสำราญตามใจตนเพื่อยอมรับภาระและราชบัลลังก์เมืองต้าหลี่จึงไม่อาจเลี่ยงได้อีก เป็นการกลับสู่แนวทางสัจธรรมทางพุทธที่เข้าสู่ความเป็นเต๋าของต้วนอี้

โดยสรุปแล้ว นิยายแปดเทพ คือนิยายที่แฝงนัยยะทางพุทธกึ่งเซนที่สอนธรรมในการแก้ปัญหาทางโลกให้แก่ตัวแทนความคิดทั้งสามก็เป็นได้